15 Οκτωβρίου 2006

14 Οκτωβρίου 2006

ΑΝΑΠΤΥΞΙΟΛΑΓΝΕΙΕΣ

Το καλοκαίρι μάς χαιρέτισε αφήνοντας πίσω του τις μεγάλες θερμοκρασίες και τους χαλαρούς ρυθμούς του και ανοίγοντας την πολιτική αυλαία του φθινοπώρου ενόψει των επικείμενων νομαρχιακών και δημοτικών εκλογών. Εδώ στην Αιτωλοακαρνανία όμως η πολιτική ζωή του τόπου, καθώς και αυτοί που επαίρονται για τον πρωταγωνιστικό τους ρόλο, λειτούργησαν με τον πιο στενόμυαλο, επαρχιώτικο και απομονωτικό τρόπο, όπως το συνηθίζουν άλλωστε.

Οι πράσινοι και βένετοι μονομάχοι, με μόνη τους έγνοια την εκλογή τους στους δήμους και τη νομαρχία, γυρίζοντας από πανηγύρι σε γάμο και από βαφτίσια σε τραπέζια, το μόνο που ξέρουν να κάνουν είναι να μοιράζουν τις θερμές χειραψίες και τις ιλουστρασιόν κάρτες τους σαν νέοι επίδοξοι κλειδαράδες ή πιτσαδόροι. Δεν καταλαβαίνουν ότι με αυτό τον τρόπο απαξιώνουν κάθε μορφή πολιτικού λόγου. Βέβαια υπάρχει εξήγηση γι’ αυτή τους την πολιτική συμπεριφορά. Όταν με τον πολιτικό σου αντίπαλο δεν έχεις καμιά απολύτως πολιτική και ιδεολογική διαφορά, όταν προσκυνάς τα ίδια εικονίσματα της αγοράς και της ανταγωνιστικότητας, τότε το μόνο που σου μένει να κάνεις προκειμένου να γίνεις χαλίφης στη θέση του χαλίφη είναι οι δημόσιες σχέσεις. Με αυτό τον τρόπο όμως γυρνάς την πλάτη σου σε όλα τα μεγάλα πολιτικά γεγονότα που σημάδεψαν τον τόπο το τελευταίο καιρό. Έτσι από τους υποψηφίους δεν θα ακούσει κανείς τίποτε για την πρόσφατη εξέγερση των φοιτητών ούτε για τον πόλεμο στο Λίβανο και τη συμμετοχή της χώρας μας με στρατεύματα ούτε καν για τη φορολογική και εκποιητική επιδρομή της κυβέρνησης ούτε για το γάντι που πέταξε προς τους εργαζόμενους ο πρωθυπουργός της χώρας από το βήμα της ΔΕΘ.

Οι εξελίξεις όμως τρέχουν και κλονίζουν τη μακαριότητα των τοπικών κοινωνιών. Η νομαρχιακή και δημοτική αρχή, εκεί τουλάχιστον που υπάρχει φοιτητική κοινότητα, δεν ψέλλισε τίποτε τον Ιούνιο εν μέσω των φοιτητικών κινητοποιήσεων. Όταν όμως τα αποτελέσματα της εφαρμογής της λεγόμενης «βάσης του δέκα» έγιναν πράξη, τότε σύσσωμοι όλοι _βουλευτές, δήμαρχοι, νομάρχης, υποψήφιοι, φορείς, επιμελητήρια_ ανασκουμπώθηκαν και άρχισαν να βγάζουν τα καριοφίλια τους για το επερχόμενο αντάρτικο με την κυβέρνηση, και πιο συγκεκριμένα με την υπουργό Παιδείας. Όχι βέβαια για να αναδείξουν τον αντιδραστικό και βαθιά συντηρητικό βαθμό της εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης αλλά γιατί πολύ απλά χάνουν τους πελάτες τους φοιτητές. Το σύγχρονο όραμά τους για την ανάπτυξη του τόπου βασίζεται στο τρίπτυχο «σουβλάκι, καφές, γκαρσονιέρα» και στο άρμεγμα των φοιτητών. Αν όμως εκλείψουν αυτοί, τι θα έχουμε να φάμε; Τις σάρκες μας; Η χυδαιότητα σε όλο της το μεγαλείο.

Η «Ρωγμή» δεν έχει παρά να προτείνει μια σειρά από μέτρα προκειμένου να αποφευχθεί η επικείμενη οικονομική κρίση, και να δώσει μερικές ιδέες στους πολιτικούς μας ταγούς:

1) εδώ και τώρα μεταφορά του ΜΙΤ ή άντε του Μετσόβιου Πολυτεχνείου στο Μεσολόγγι. Το Χάρβαρντ και η Νομική Σχολή Αθηνών μπορούν κάλλιστα να μεταφερθούν στην Ναύπακτο, τώρα ειδικά με τη γέφυρα που εκμηδένισε και τις αποστάσεις, ενώ στο Αγρίνιο μπορεί να μεταφερθεί η Ιατρική Αθηνών, αφού η πόλη διαθέτει ένα σύγχρονο και πλήρως εξοπλισμένο νοσοκομείο

2) εκτός από τα περιζήτητα πανεπιστήμια μπορούν κάλλιστα να μεταφερθούν συντάγματα, ή καλύτερα ταξιαρχίες στρατευμένων, με παράλληλη αύξηση της θητείας. Θα προτιμήσουμε μονάδες αεροπορίας, ναυτικού, άντε και κανένα υγειονομικό, με την προϋπόθεση όμως να αφήνουν τα στρατευμένα νιάτα να νοικιάζουν τα σπίτια μας και να τρώνε στα ταχυφαγεία μας. Στην προσπάθεια αυτή μπορεί να συμβάλει βουλευτής του νομού με τεράστια εμπειρία στα θέματα μετατάξεων και μεταθέσεων

3) να μεταφερθούν οι φυλακές του Κορυδαλλού, που οι χαζοί οι κάτοικοί του δεν τις θέλουν, εδώ και τώρα σε κάποιο σημείο του νομού μπας και ανασάνουμε οικονομικά

4) διοργάνωση πρωταθλημάτων με βελάκια στα άφθονα καφέ-μπαρ των μεγάλων πόλεων θα είναι το κερασάκι στην τούρτα, μιας και θα καταφθάσουν όλοι οι Αγγλοσάξονες που λατρεύουν αυτά τα παιχνίδια, μετατρέποντας τον τόπο μας σε τουριστική ατραξιόν αντίστοιχη της Ρόδου, της Κέρκυρας, της Ζακύνθου. Οι περίφημες αναπτυξιακές εταιρείες βρίσκοντας επιτέλους νέους στόχους μπορούν να αναλάβουν αυτό το δύσκολο έργο εξοικονομώντας χρήματα από τα διάφορα κοινοτικά προγράμματα

5) με πρότυπο μοντέλο εκείνο των παπαροκάδων μπορούμε να αυξήσουμε το θρησκευτικό τουρισμό είτε ιδρύοντας νέα μοναστήρια είτε εκσυγχρονίζοντας τα παλιά. Είναι σίγουρο ότι η εκκλησία, βασικός πυλώνας του πολιτικού μας συστήματος, θα μπορεί να συμβάλει τα μάλα στην οικονομική ανάπτυξη του τόπου, και _όσο να πεις_ η εκκλησία κάτι παραπάνω ξέρει από χρήματα και επιχειρήσεις.

Θα μπορούσαμε να συνεχίσουμε επί μακρόν τις ιδέες μας για ανάπτυξη, εμπνεόμενοι από τις κατά καιρούς προτάσεις διαφόρων υποψηφίων. Αν οι ψηφοφόροι επιθυμούν τέτοιου είδους αντιμετώπιση, τότε ας δώσουν τη συγκατάθεσή τους σε όλους αυτούς. Αν όχι, ας ρίξουν κάτω από τη βάση τούς εκφραστές αυτής της πολιτικής και ας συνταχθούν με εκείνα τα κομμάτια της κοινωνίας που αντιστέκονται και παλεύουν για την ανατροπή της βαρβαρότητας.

Κέντρο Υγείας ΜΥΤΙΚΑ

Όταν η αλήθεια μέσα από τους τοίχους ξαφνιάζει

Υπέροχη θέα, μία ηρεμία που πολλοί άνθρωποι της πόλης θα λαχταρούσαν για το επαγγελματικό τους περιβάλλον –το ίδιο και η υποφαινόμενη αγροτική ιατρός. Αυτό το ίδιο μέρος τους τελευταίους μήνες απέκτησε ένα πολιτικό ενδιαφέρον, όπως και ένα κλίμα ελαφρώς... τρομοκρατικό.

Ο Μύτικας Αιτωλοακαρνανίας διαθέτει ένα κατ’ όνομα μόνον «κέντρο υγείας»(ΚΥ). Κάθε ΚΥ αυτονόητα διαθέτει ΕΙΔΙΚΕΥΜΕΝΟΥΣ γιατρούς, νοσηλευτές, ακτινολόγο, μικροβιολόγο και… εννοείται ασθενοφόρο. Ενώ το εν λόγω λυόμενο λίγων τετραγωνικών, όταν ανέλαβα υπηρεσία στις 20/01/2006, διέθετε απλώς δύο αγροτικούς ιατρούς και μια εργαζόμενη στην καθαριότητα! Κανέναν νοσηλευτή, κανέναν ειδικευμένο γιατρό, ανύπαρκτο ασθενοφόρο...
(Ας σημειωθεί ότι το όχημα που παλαιότερα χρησιμοποιείτο ως ασθενοφόρο είναι παροπλισμένο επί έτη. Δεν διαθέτει άδεια ΚΤΕΟ, ούτε έγκριση από το ΕΚΑΒ, και ως εκ τούτου είναι παράνομο και επικίνδυνο να χρησιμοποιηθεί ως ασθενοφόρο.)

Οι προσπάθειες των δύο αγροτικών ιατρών του ΚΥ συνεχίζονταν, όταν 3-4 μήνες μετά γινόταν πλέον φανερό πως οι κάτοικοι ήταν απαράδεκτα ακάλυπτοι από υγειονομική άποψη. Έτσι,
- αναζήτησα το ΦΕΚ το σχετικό με το τι προσωπικό προβλέπεται για το ΚΥ Μύτικα
- σε συνεννόηση με το σωματείο εργαζομένων στο Νοσοκομείο Μεσολογγίου εστάλη στον διοικητή του Νοσ. Μεσολογγίου αναφορά των προβλεπόμενων οργανικών θέσεων και αίτηση κάλυψης των κενών σε προσωπικό και δευτερευόντως σε εξοπλισμό
- διαμορφώσαμε κείμενο (με την υπογραφή του σωματείου) που καλούσε τους κατοίκους να αναλάβουν δράση υπέρ της στελέχωσης του ΚΥ, επικουρώντας την προσπάθεια που ήδη γινόταν από τους εργαζόμενους

Παράλληλα μ’ αυτά, ήδη από τον 2ο μήνα υπηρεσίας, γινόταν προσπάθεια να προστατευθούν τα ταμεία από διαπιστωμένες οικονομικές απάτες. Συγκεκριμένα, για να γράφονται φάρμακα στα βιβλιάρια ασθενών, ζητείται πλέον ιατρική γνωμάτευση, όπως προβλέπεται νομικά. Και δεν γράφονται τυφλά ό,τι κουτάκια αραδιαστούν μπροστά μας, συμπεριλαμβανομένων ναρκωτικών-ηρεμιστικών κ.ά. Κάτι βέβαια που θίγει σοβαρά κάποια οικονομικά συμφέροντα, ενώ περιττεύει μάλλον να σημειωθεί ότι η παλιά τακτική απειλούσε την υγεία και τη ζωή των ασθενών.

Κατόπιν αυτών των ενεργειών, κι ενώ ήδη η αίτηση προς τον διοικητή του Γ.Ν.Μεσολογγίου είχε τοιχοκολληθεί στην είσοδο του ιατρείου, έγινα αποδέκτης δύο επιθέσεων:
05/07/2006 βρίσκω το αυτοκίνητό μου με τα 4 λάστιχα μαχαιρωμένα
13/07/2006 καλούμαι από κάτοικο της περιοχής να δω τον πίσω τοίχο του ιατρείου, όπου είναι γραμμένο με κόκκινο σπρέυ σ’όλο το μήκος του τοίχου «ΕΙΣΑΙ ΑΧΡΗΣΤΗ ΓΙΑΤΡΙΝΑ ΠΟΥ ΔΕ ΜΑΣ ΓΡΑΦΕΙΣ ΦΑΡΜΑΚΑ. ΜΑΝΟΥΣΟΥ ΞΕΚΟΥΜΠΙΣΟΥ!!!».
(Για τα συμβάντα αυτά έγινε γραπτή αναφορά και δόθηκε δέσμευση από διοίκηση και σωματείο ότι θα γίνει μήνυση κατά αγνώστων).

Το ενδιαφέρον είναι οι πολιτικές εξελίξεις που ακολούθησαν.

Ένα κομμάτι κόσμου έδειξε πιο έντονη υποστήριξη. Υπήρξαν κάτοικοι που πρότειναν να ενισχύσουν την παρέμβαση και να σφυγμομετρούν τις διαθέσεις της κοινωνίας. Άλλοι θέλησαν να παρέχουν κάποια ασφάλεια, όπως να με συνοδεύουν σε ενδεχόμενο βραδινό περιστατικό.

Σε μια συνάντηση που είχα με τη δημοτική αρχή με διαβεβαίωναν πως για όλα τα προβλήματα με το ΚΥ «τρομερή προσπάθεια έχει καταβληθεί, τίποτα δε γίνεται πια». Κάτι που ωστόσο χώλαινε σε τεκμηρίωση.

Τέσσερις μέρες μετά την άνω συνάντηση και ένα μήνα μετά την έναρξη των πιο πάνω διεργασιών, το ΚΥ Μύτικα επισκέφθηκαν ο διοικητής του Νοσ. Μεσολογγίου (κ.Δημόπουλος), ο διευθυντής ιατρικής υπηρεσίας (κ.Σπηλιώτης) και δύο υπεύθυνοι δομικών υλικών παρουσία δημάρχου, αντιδημάρχου, των δύο αγροτικών ιατρών και της υπεύθυνης για την καθαριότητα.

Το αποτέλεσμα:
-από τις 27/7 το ΚΥ διαθέτει μία επικουρική (για ένα χρόνο) παθολόγο
-υπάρχει προσωπικό ασφαλείας, οπότε μπορεί ο εφημερεύων ιατρός να
διανυκτερεύει στο κτήριο.
-ξεκίνησε και συνεχίζεται ένας καλύτερος τεχνικός εξοπλισμός του ΚΥ,
με λειτουργικό χαρακτήρα.

Επίσης,
-δόθηκε δέσμευση για ΜΟΝΙΜΟ ειδικευμένο γιατρό και ΜΟΝΙΜΟ νοσηλευτή.
-δεσμεύθηκαν ότι από 15/09/2006 και ανά 15 μέρες θα γίνεται επίσκεψη από
τέσσερις ειδικευμένους γιατρούς (γυναικολόγο, καρδιολόγο, χειρουργό, ορθοπεδικό),
αν και δεν εγγυήθηκαν για πόσο.

Ενώ καμία πρόβλεψη δεν έγινε για το πώς:
- θα καλυφθεί η περιοχή με ασθενοφόρο.
Ας σημειωθεί ότι ο Μύτικας απέχει 60’ και 80’ από τα Νοσοκομεία Λευκάδος και Μεσολογγίου αντίστοιχα. Οπότε η επιπλεόν καθυστέρηση για να κληθεί και να φτάσει ασθενοφόρο του Αστακού ή του ΕΚΑΒ επιτείνει ένα ήδη οξύτατο για μας πρόβλημα.
θα καλυφθούν οι εκκρεμούσες ανάγκες του ΚΥ με επικουρικό προσωπικό, μέχρι την κάλυψη των θέσεων με μόνιμο.
Ειδικό και οξύ πρόβλημα αποτελεί η παντελής απουσία νοσηλευτικού προσωπικού.Όσο για τις εφημερίες ειδικά, το γεγονός ότι κάθε εφημερία του «κέντρου υγείας» καλύπτεται αποκλειστικά από ΕΝΑΝ ΙΑΤΡΟ και ΔΙΧΩΣ νοσηλευτικό ή βοηθητικό προσωπικό, σημαίνει ότι η πάλη με το χρόνο είναι για τον μοναδικό εφημερεύοντα ιατρό ενίοτε υπεράνω των αντικειμενικών δυνατοτήτων του.

Συνολικά, ο κόσμος εκτιμά πολύ την προσπάθεια που καταβάλλεται και το αποτέλεσμα που έχει επιφέρει. Εκκρεμεί η πάλη για την υλοποίηση των δεσμεύσεων, η προώθηση σοβαρών επιπλέον αιτημάτων . Μα κυρίως απαιτείται μεθοδευμένη παρέμβαση στους κατοίκους. Διότι μόνο μια δική τους ΟΡΓΑΝΩΜΕΝΗ και οπωσδήποτε ΧΡΟΝΙΑ δράση θα μπορούσε να εξασφαλίσει μια αξιοπρεπή πρωτοβάθμια περίθαλψη, ενώ παράλληλα θα τους γινόταν βίωμα με ποιον τρόπο αυτό που δικαιούμαστε και ζητάμε, το κάνουμε λέξεις και στη συνέχεια πράξεις.

Σοφία Μανούσου
Aγροτικός γιατρός
«ΚΥ» Μύτικα

02 Οκτωβρίου 2006

Νομός Αιτωλοακαρνανίας, παραλία Λούρου 2006 μ.Χ., κομμάτι μιας περιοχής απείρου κάλλους προστατευμένη απ’ τη συνθήκη Ramsar. Φθάνοντας στην «περίφημη» παραλία κι αφού εν τω μεταξύ έχεις αποφύγει με διάφορα ζιγκ ζαγκ τη σύγκρουση με τα δεκάδες «βιολογικά» γελάδια και γουρούνια που και τρώνε ελεύθερα οτιδήποτε βρουν και σουλατσάρουν ελεύθερα ακόμα κι ανάμεσα στους λουόμενους, αντικρίζεις ένα οικτρό θέαμα: πλαστικά μπουκάλια, αποτσίγαρα, τενεκεδάκια αλουμινίου, χαρτομάνι κάθε είδους και χρώματος, άδεια πακέτα τσιγάρων κλπ. Αν είσαι πολύ τυχερός, θα φύγεις από κει το πολύ πολύ με καμιά εκδηλωμένη ψιλοαλλεργία. Εδώ, Νεοέλληνα, δεν σου φταίει ούτε το κράτος ούτε ο Νομάρχης ούτε ο Δήμαρχος ούτε κανένας. Αυτοί ευθύνονται που έχουν αφήσει τα αυθαίρετα να φυτρώνουν σαν τα μανιτάρια και κάθε χρόνο να γίνονται όλο και περισσότερα, ευθύνονται που «επέτρεψαν» οι πρώτες καλύβες των «κυνηγών» να γίνουν από μπετόν, που εξυπηρετώντας μικροκομματικά συμφέροντα μετέτρεψαν μια περιοχή πλουσιότατη σε χλωρίδα και πανίδα σε χώρο συναλλαγής, περιοχή η οποία συνεχώς υποβαθμίζεται περιβαλλοντικά. Εδώ οι ευθύνες βαραίνουν αποκλειστικά εσένα τον ίδιο που δεν έχεις μάθει να σέβεσαι τίποτα και κανέναν, ενώ την ίδια στιγμή απαιτείς το σεβασμό όλων, και που μπορεί μες στη χαμάρα σου να ξαναπάς την άλλη μέρα στο ίδιο μέρος και να βρίζεις το Δήμαρχο που δεν καθαρίζει την παραλία, αφήνοντας πίσω σου φεύγοντας, τάχα για να τον εκδικηθείς, ένα σωρό σκουπίδια. Κι αυτό όμως, όπως λέει κι ο φίλος ο Γιώργος, είναι θέμα παιδείας, όπως θέμα παιδείας είναι και η αισθητική και η τέχνη, το τι διαβάζεις, το τι βλέπεις, πού κάνεις διακοπές, με τι κριτήρια ψηφίζεις κι ένα σωρό άλλες συνιστώσες που ξεχωρίζουν τον άνθρωπο απ’ όλο το άλλο ζωικό βασίλειο. Αφού λοιπόν όλα είναι θέμα παιδείας, μήπως και το να φτιάξεις παιδεία που να σου προσφέρει όλα αυτά, είναι κι αυτό και θέμα παιδείας;

Efkaristoume AtinaEfkaristoume malakes!

Ολυμπιακοί Αγώνες, Αθήνα 2004: Δεν ξεχνώ!

Ίσως είναι αδικία στα μάτια των σαστισμένων και απογοητευμένων Αμερικανών καλαθοσφαιριστών να συσσωρεύεται η απέχθεια και το μένος εναντίον της πιο ισχυρής αυτοκρατορίας που γνώρισε ποτέ τούτος εδώ ο πλανήτης, αλλά η χαρά ήταν πολύ μεγάλη, πιο μεγάλη απ’ την αδικία!

Ξέρετε ποιος ευθύνεται για την εισβολή των Ισραηλινών στο Λίβανο; Γνωρίζετε ποιος έχει την ευθύνη για τους εκατοντάδες νεκρούς, για τους χιλιάδες τραυματίες και για τους εκατοντάδες χιλιάδες των προσφύγων; Ποιος ευθύνεται για τις επιθέσεις στ’ ασθενοφόρα και για την παρεμπόδιση της ανθρωπιστικής βοήθειας να φθάσει στους ανθρώπους που υπέφεραν; Όχι, δεν ευθύνονται ούτε ο τοποτηρητής των ΗΠΑ στη Μέση Ανατολή ούτε καν οι ίδιοι οι Αμερικανοί και η όσο το δυνατόν γρηγορότερη υλοποίηση των σχεδίων τους για τη Νέα Μέση Ανατολή. Σύμφωνα με κύρια άρθρα ελληνικών εφημερίδων, ούτε λίγο ούτε πολύ την ευθύνη φέρει η ελληνική αριστερά, κοινοβουλευτική και εξωκοινοβουλευτική, γιατί, άκουσον άκουσον, όταν έγινε απ’ τους Σέρβους η γενοκτονία στη Σρεμπένιτσα, κατά τη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου στην πρώην Γιουγκοσλαβία, δεν οργάνωσαν ούτε μια πορεία διαμαρτυρίας κατά της γιουγκοσλαβικής πρεσβείας-την ώρα που εκατοντάδες χιλιάδες Νεοδημοκράτες και Πασόκοι είχαν κατακλύσει τους δρόμους διαμαρτυρόμενοι- ενώ τώρα που το Ισραήλ «αμύνεται» εισβάλλοντας σε ευνομούμενο κράτος, κάθε τρεις και λίγο είναι στο δρόμο! Στα άρθρα δεν γίνεται βέβαια καμιά αναφορά στους λόγους που οδήγησαν στο διαμελισμό της πρώην Γιουγκοσλαβίας και στην εισβολή του Ισραήλ στον Λίβανο! Αυτοί που τόσο πολύ μισούν την αριστερά δείχνουν πως άλλο τόσο και τη φοβούνται και δεν χάνουν ευκαιρία να τη λοιδορούν και να της πετάνε λάσπη. Επειδή δεν έπεσε στην αντίληψή μας κάποια απάντηση σ’ αυτά τα συκοφαντικά δημοσιεύματα, μπορεί να υπήρξε χωρίς να την πάρουμε είδηση, ας πάρουν την απάντηση απ’ τους εργαζόμενους και τους φοιτητές στους δρόμους το Σεπτέμβρη και κάθε φορά που κάποιοι χαράσσουν νέους χάρτες και νέα σύνορα με τη βία των όπλων.

Τα χιλιάδες κενά στα σχολεία κατά την έναρξη κάθε σχολικής χρονιάς, σύμφωνα με τον κυβερνητικό εκπρόσωπο τον κ. Ρουσσόπουλο, δεν οφείλονται στη συνεχή υποχρηματοδότηση της παιδείας (λιγότεροι διορισμοί, καθυστέρηση στην πρόσληψη αναπληρωτών) και στον κάκιστο προγραμματισμό, αλλά στο ότι οι δασκάλες και οι καθηγήτριες γεννάνε σαν κουνέλες και βρίσκονται συνέχεια σε άδεια λόγω επαπειλούμενης κύησης! Βάλ’ τες καημένε πριν διοριστούν να υπογράψουν μια υπεύθυνη δήλωση που να λέει ότι όταν θα έρχονται σε επαφή θα λαμβάνουν όλα τ’ απαραίτητα αντισυλληπτικά μέτρα, να βρεις την υγειά σου, που τις αφήνεις έτσι ελεύθερα να συνουσιάζονται και να πληρώνεις εσύ, απ’ την τσέπη σου, τα γαμ…τικα των άλλων! Κι όσο για τους άντρες εκπαιδευτικούς που αυτοί μπορεί να μην κυοφορούν, αλλά κατά έναν περίεργο τρόπο αρρωσταίνουν πολύ συχνά και δημιουργούν κι αυτοί πρόβλημα, πρώτα να τους περνάς από εξετάσεις DNA κι αφού βεβαιωθείς πως ούτε συναχάκι δε θα κολλήσουν, τότε να τους προσλαμβάνεις!

Στα τέλη του περασμένου Ιούνη, η Διδασκαλική Ομοσπονδία Ελλάδας (ΔΟΕ) κατά τη διάρκεια της 75ης Γενικής Συνέλευσής της, υιοθετώντας και την πρόταση των Παρεμβάσεων Κινήσεων Συσπειρώσεων Π.Ε., έλαβε μια ιστορική, όσο και παρακινδυνευμένη, απόφαση: πενθήμερη απεργία από 18 Σεπτέμβρη και συνέχιση του απεργιακού αγώνα με αποφάσεις των Γενικών Συνελεύσεων των Συλλόγων την τελευταία μέρα κάθε απεργιακής εβδομάδας, καθώς και καθολική συμμετοχή στο πανελλαδικό-πανεκπαιδευτικό συλλαλητήριο την Τετάρτη 20 Σεπτέμβρη με τη συμμετοχή καθηγητών, φοιτητών, γονιών, εργαζομένων για τη συγκρότηση ενός ενιαίου μετώπου παιδείας-εργασίας, για ένα δημόσιο δωρεάν σχολείο ανοιχτό σ’ όλους τους μαθητές και τις ανάγκες τους, για το καθολικό δικαίωμα στη μόρφωση και τη δουλειά. Η απόφαση της 75ης Γ.Σ. της ΔΟΕ για αγώνα με διάρκεια και προοπτική, που ξεκινά με την πενθήμερη απεργιακή κινητοποίηση στις 18 Σεπτέμβρη είναι μια ιστορική απόφαση αφού, για πρώτη φορά, μετά τη μεταπολίτευση η Γ.Σ. της ΔΟΕ αποφασίζει τέτοιον απεργιακό αγώνα. Είναι ένα πολύ μεγάλο στοίχημα αυτός ο απεργιακός αγώνας για τους εκπαιδευτικούς της Π.Ε. Αν χαθεί αυτό το στοίχημα θ’ αποδειχτεί πως η κ. Γιαννάκου είχε δίκιο όταν έλεγε πως «οι εκπαιδευτικοί δεν μπορούν να κάνουν ουσιαστικές απεργίες» κι επομένως θα είναι έρμαιο στα χέρια της, καθώς και στα χέρια της κάθε κυβέρνησης και του κάθε υπουργού. Αν χαθεί αυτό το στοίχημα, οι εκπαιδευτικοί θα δείξουν αδύναμοι, ανήμποροι και δεδομένοι όσο ποτέ, κι αντί για κυματοθραύστης στα σχέδια του κεφαλαίου για εμπορευματοποίηση της παιδείας θα γίνουν η κερκόπορτα για την οικονομική αποσύνδεση των σχολείων από το κράτος, που σημαίνει την εγκατάλειψη της δημόσιας εκπαίδευσης από τα ταμεία του κράτους και την είσοδο ιδιωτών χορηγών. Κι όσον αφορά σε τοπικό επίπεδο, αυτή η απεργιακή κινητοποίηση είναι μια πολύ καλή ευκαιρία να πέσουν οριστικά οι μάσκες κάποιων αυτοαποκαλούμενων «αγωνιστών».

Οι ήσυχες, και καυτές μέρες του Αυγούστου πέρασαν κι έφθασαν οι άγριες μέρες του Σεπτέμβρη. Στο χέρι εκπαιδευτικών και εργαζομένων είναι να τ’ αποδείξουν.


Γιάννης Μπαζώρας

Η μικρή μας πόλη…

Η μικρή μας πόλη ανήκει στη Δυτική Ελλάδα. Όλα εδώ είναι όμορφα. Το πρωί σηκώθηκα και είδα από το παράθυρό μου απέραντο πράσινο. Οι κάτοικοι εδώ έχουν σαν πρώτο μέλημα τη διατήρηση του πρασίνου. Πολλές φορές έχουν θυσιάσει τα συμφέροντά τους για να βλέπουν λίγο φύση παραπάνω. Το τσιμέντο είναι σχεδόν άγνωστη λέξη. Πήρα το ποδήλατό μου και άρχισα να κάνω τη βόλτα μου στην πόλη. Όλοι οι άνθρωποι ήταν χαρούμενοι και είχαν βγει την κυριακάτικη βόλτα τους. Πολύς κόσμος έκανε την πρωινή του άθληση. Όλοι στο Αγρίνιο ασκούνται συστηματικά.

Ακόμη και οι ανάπηροι είχαν βγει βόλτα με τα καροτσάκια τους. Η πόλη μας προσφέρεται για όλα τα άτομα με ειδικές ανάγκες, αν και έχουμε σταματήσει να χρησιμοποιούμε πλέον αυτό τον όρο. Σταμάτησα στο πάρκο που έσφυζε από ζωή. Γονείς με τα παιδάκια τους που παίζανε στις παιδικές χαρές, ερωτευμένα ζευγαράκια, ηλικιωμένοι που βγήκαν να ξαναθυμηθούν τα παλιά, ή μοναχικοί που διάβαζαν στο γρασίδι. Βρήκα έναν φίλο μου. Ήπιαμε το νεράκι μας, από τη βρύση κι αυτό. Εδώ έχουμε τον Αχελώο κι ένα υπερσύγχρονο σύστημα ύδρευσης και δεν χρειαζόμαστε εμφιαλωμένο νερό. Συζητήσαμε τα προβλήματά μας και τα σχέδιά μας για το μέλλον.

Πιο πέρα είχε μία εκδήλωση για τους ναρκομανείς και τους αλκοολικούς. Όλη η πόλη αγκάλιασε αυτούς τους ανθρώπους με πολλή αγάπη και το φαινόμενο σχεδόν έχει εξαφανισθεί.

Το βράδυ πήγαμε σινεμά και είδαμε τον «Κώδικα Ντα Βίντσι». Το βιβλίο πάντα είναι καλύτερο σε αυτές τις περιπτώσεις. Στην πόλη μας αποφεύγουμε την τηλεόραση. Θεωρούμε ότι απομονώνει τους ανθρώπους.

Αύριο είναι μια εργάσιμη ημέρα. Στην πόλη μας δεν υπάρχει ανεργία. Η οικονομική κατάσταση είναι πολύ καλή. Αλλά και όσοι έχουν κάποια οικονομικά προβλήματα, είναι τέτοια η στοργή και η βοήθεια των συνανθρώπων τους και του δήμου, που δεν έρχονται ποτέ σε δύσκολη θέση.

Θα πάω στη δουλειά μου με τα πόδια. Εξάλλου είναι μία πόλη χωρίς θορύβους. Μου αρέσει η δουλειά μου. Είναι ευχάριστο να συζητάς με ανθρώπους ήρεμους (η πόλη σε ηρεμεί) και πολιτισμένους. Εξάλλου κάθε Δευτέρα συμμετέχουμε κι εμείς στις εθελοντικές ομάδες του Δήμου για ανακύκλωση, η οποία στην πόλη μας έχει προχωρήσει πάρα πολύ.

Είμαι πολύ χαρούμενος που ζω σε αυτή την πόλη, όπου καθένας μπορεί να βρει αυτό που ζητά, μία πόλη ήρεμη και πολιτισμένη η οποία σέβεται τον κάθε πολίτη.

ΥΓ. Κάθε ομοιότητα με πρόσωπα ή γεγονότα είναι τυχαία. Το κλίμα εδώ στην πόλη μας είναι Αγρι..ιο.

ΠΟΛΕΙΣ ΚΑΙ ΕΛΕΥΘΕΡΟΙ ΧΩΡΟΙ - Η ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΤΟΥ «ΞΕΝΙΑ»

Ευχαριστώ την Κίνηση Πολιτών Ναυπάκτου για την ευγενική της πρόσκληση να συμμετάσχω στη σημερινή συζήτηση με θέμα « Πόλεις και ελεύθεροι χώροι. Η περίπτωση του ΞΕΝΙΑ ».

Γνωρίζω καλά ότι δεν θα βρισκόμαστε σήμερα εδώ, αν δεν υπήρχαν και στη Ναύπακτο ενεργοί πολίτες, γυναίκες και άνδρες, που εξακολουθούν να αναγνωρίζουν δημόσια και συλλογικά περιεχόμενα στις πόλεις και να αγωνίζονται για να διαφυλάξουν και να ανανεώσουν τα υλικά στοιχεία και τους τόπους, όπου πραγματώνεται το δημόσιο πρόσωπο της πόλης.

Ο νεοφιλελευθερισμός, επιβάλλοντας την αγορά ως κινητήρια δύναμη και ρυθμιστική αρχή της παραγωγικής και κοινωνικής οργάνωσης και το ιδιωτικό κέρδος ως μοναδικό κριτήριο των πολιτικών αποφάσεων, εκθεμελιώνει σήμερα την έννοια του δημοσίου και στις τρεις διαστάσεις του. Συρρικνώνει ή/και διαλύει τις δημόσιες κοινωνικές υπηρεσίες και τις αντίστοιχες κοινωνικές υποδομές και ιδιωτικοποιεί βασικά κοινωνικά αγαθά. Περιορίζει δραστικά, ιδιωτικοποιεί και εμπορευματοποιεί τον δημόσιο χώρο της πόλης. Περιορίζει ή/και καταργεί τη δημοκρατία, δηλαδή τις θεσμικές προϋποθέσεις συμμετοχής των πολιτών στα κοινά.

Απέναντι σ’ αυτή την κυρίαρχη πολιτική , οι ελληνικές πόλεις, χωρίς το ιστορικό βάθος και την υλικότητα του δημόσιου στοιχείου άλλων ευρωπαϊκών πόλεων, αναπτυγμένες άναρχα, εν πολλοίς ως άθροισμα μεγάλων και μικρών ιδιωτικών συμφερόντων, βρίσκονται εντελώς ανοχύρωτες. Επειδή, όμως, οι πόλεις είναι συγκρουσιακά πεδία και από συστάσεώς τους τόποι άσκησης πολιτικής, επίδικα αντικείμενα της εξουσίας αλλά και του λαού τους, στις ίδιες αυτές πόλεις, στις οποίες επιτίθεται ο νεοφιλελευθερισμός, δημιουργούνται, επίσης, κοινωνικές αντιστάσεις και προβάλλονται εναλλακτικά σχέδια για το παρόν και το μέλλον τους.

Το «δικαίωμα στην πόλη» διατυπώθηκε από τον ανανεωτή μαρξιστή φιλόσοφο και κοινωνιολόγο Henri Lefebvre και επανήλθε στο προσκήνιο με τη Χάρτα, που φέρει τον ομώνυμο τίτλο, στο Παγκόσμιο Κοινωνικό Φόρουμ, στο Πόρτο Αλέγκρε. Το «δικαίωμα στην πόλη» επαναδιατυπώνεται σε κάθε πόλη, σε κάθε γειτονιά, σε κάθε χώρο που οι άνθρωποι κινητοποιούνται για να υπερασπιστούν την πόλη και την καθημερινότητά τους σε μια αξιοβίωτη πόλη. Η πόλη μάς ανήκει όταν αγωνιζόμαστε γι’ αυτήν.

Μ’ αυτή την εισαγωγή θα περάσω στο θέμα του «Ξενία».

Ο σημαντικός Ιταλός αρχιτέκτων και θεωρητικός της αρχιτεκτονικής της πόλης, Aldo Rossi, θα ονόμαζε το «Ξενία» «αστικό συντελεστή». Οι αστικοί συντελεστές είναι στοιχεία της πόλης: διακριτοί τόποι, κτίρια ή σύνολα , το ίδιο το σχέδιο πόλης, γύρω από τα οποία δομείται η ταυτότητά της. Η πόλη ζει, μέσα από τους μετασχηματισμούς της, σε μια μακρά διάρκεια, χάρις στα στοιχεία αυτά, τα οποία μεταβάλλονται αργά ή δεν αλλάζουν και χαρακτηρίζονται από ατομικότητα, δηλαδή από μια ιδιαίτερη αρχιτεκτονική μορφή, από τη συλλογική τους φύση και από τη μνήμη που τα κατοικεί και η οποία συνιστά τη συνείδηση της πόλης. Χάρις στους αστικούς συντελεστές, που αποτελούν κοινωνικούς πυκνωτές γιατί πάνω τους πέρασε και χαράχτηκε η κοινωνική και ατομική ζωή των ανθρώπων, οι πόλεις αντιστέκονται στον αφόρητο πληθωρισμό των μορφών, στην κατανάλωση τόπων και νοημάτων και στην υπαγωγή του χρόνου στους ρυθμούς της γρήγορης αναπαραγωγής του κεφαλαίου, που σήμερα κυριαρχούν.

Η κατεδαφιστική ασυδοσία, από τη μια, και ο ογκώδης επεκτατισμός των νέων κατασκευών, από την άλλη, πληγώνουν τις πόλεις μας, καταστρέφουν δημόσια και κοινωνικά περιεχόμενα και, τελικά, υπονομεύουν το υλικό έδαφος πάνω στο οποίο μπορούν να διαμορφώνονται και ν’ αναπαράγονται οι έννοιες του πολίτη και της πολιτικής ως συλλογικής διαχείρισης των κοινών υποθέσεων. Σε αντιπαράθεση μ’ αυτή την πραγματικότητα, η διατήρηση των αστικών συντελεστών, η επανάχρηση και η επανανοηματοδότησή τους, στο πλαίσιο σχεδίων ανάπλασης του δημόσιου χώρου της πόλης, είναι για μας θέματα πρώτης προτεραιότητας.

Το «Ξενία» διαθέτει υπόσταση αρχιτεκτονική και παρουσία στο χρόνο και τη συλλογική μνήμη, δηλαδή διαθέτει στοιχεία καθοριστικά για την ταυτότητα της πόλης. Μαζί με το Κάστρο, τις πλατείες και τα άλλα συλλογικού χαρακτήρα κύτταρα της Ναυπάκτου, μπορεί να συγκροτεί το δημόσιο πρόσωπο της πόλης, να διευκολύνει την αναγνωσιμότητα και τη χωρική συνοχή της.

Η σημασία των «Ξενία» - και όχι μόνο αυτού του συγκεκριμένου - έχει υπερτοπική διάσταση. Αυτή τη διάσταση θα αποτιμήσω μέσα και από τα κείμενα του Συλλόγου Αρχιτεκτόνων, ο οποίος ζήτησε να κηρυχθούν διατηρητέα μνημεία αυτά τα σημαντικά κτίρια που διαμόρφωσαν την αξιόλογη ποιοτικά σύγχρονη ελληνική αρχιτεκτονική, καθώς και μέσα από το εισαγωγικό κείμενο της ερευνητικής ομάδας της Αρχιτεκτονικής Σχολής ΕΜΠ, στο οποίο αναγνωρίζεται η αρχιτεκτονική, ιστορική και εκπαιδευτική τους αξία.

Γράφει η Αλέκα Μονεμβασίτου, καθηγήτρια της Αρχιτεκτονικής Σχολής ΕΜΠ και επιστημονική υπεύθυνη του ερευνητικού προγράμματος:

Τα Ξενοδοχεία Ξενία, σημαντικά, διεθνώς αναγνωρισμένα δείγματα της μοντέρνας αρχιτεκτονικής στη μεταπολεμική, μετεμφυλιακή Ελλάδα, αποτελούν κομμάτι της σύγχρονης πολιτιστικής – αρχιτεκτονικής κληρονομιάς της χώρας και της ιστορίας της. Σχεδιασμένα και κατασκευασμένα από τον ΕΟΤ στις δεκαετίες ’50 και ’60, προγραμματίστηκαν με στόχο να προσφερθούν υψηλών προδιαγραφών τουριστικά καταλύματα αλλά και να υποδειχθεί στους ιδιώτες επιχειρηματίες το επιθυμητό επίπεδο των νέων ξενοδοχειακών μονάδων, που θα έπρεπε να κατασκευαστούν, προκειμένου να αναπτυχθεί ο τουρισμός ως η νέα προσοδοφόρος οικονομική δραστηριότητα προς την οποία απέβλεπε το κράτος.

Για την εγκατάστασή τους επιλέχθηκαν τόποι, πόλεις ή μικροί οικισμοί, με μηδαμινή, απαρχαιωμένη ή και ανύπαρκτη ξενοδοχειακή υποδομή, σε νησιά, σε αρχαιολογικούς χώρους, σε ιαματικές πηγές και κατά μήκος οδικών αξόνων που τότε άρχισαν να δημιουργούνται.

Το βάρος των μελετών ανέλαβε ομάδα αρχιτεκτόνων, που εργάστηκε στην Τεχνική Υπηρεσία του ΕΟΤ με προϊστάμενο τον Άρη Κωνσταντινίδη (1957–1967) και με την πεποίθηση πως τα κτίρια πρέπει να βρίσκονται σε αρμονία με το τοπίο, την τοπική αρχιτεκτονική και τις ιδιαίτερες κλιματικές συνθήκες κάθε περιοχής.

Τα έργα που προέκυψαν έτσι, ένα σύνολο κτιρίων με κοινά χαρακτηριστικά, αξεπέραστα δείγματα αρχιτεκτονικής του ελληνικού μεταπολεμικού μοντερνισμού, σχεδιάστηκαν, αντιμετωπίζοντας θέματα από τη σχέση με το περιβάλλον – αστικό ή φυσικό – μέχρι τα έπιπλα και τον εν γένει λειτουργικό εξοπλισμό τους. Απαλλαγμένα από ρομαντικές και στείρες «επιστροφές» , προβάλλουν γενναία στο ελληνικό τοπίο, με τις οριζόντιες λιτές και αυστηρές γραμμές τους, με τα μικρά τους ύψη ( διώροφα και τριώροφα ) , με το άνοιγμά τους στη φύση, που επιδιώκεται τόσο για τους κοινόχρηστους χώρους, φωτεινούς και φιλόξενους, όσο και για τα δωμάτια. Διακρίνονται για την άνεση, τη λειτουργικότητα και την τυποποίηση των χώρων τους, και για τη «μοντέρνα» τυπολογική και μορφολογική τους έκφραση όπως διατυπώνεται τόσο στις αρχές οργάνωσης – κτίρια με πτέρυγες- όσο και στο σχεδιασμό των λεπτομερειών και στην επιλογή των υλικών, όπου αρμονικά και εκλεπτυσμένα συνδυάζονται τα παραδοσιακά με τα σύγχρονα υλικά, η πέτρα και το ξύλο με το οπλισμένο σκυρόδεμα και το σίδερο.

Στην α’ φάση σχεδιασμού των «Ξενία» – 1955 έως ‘57 – τα έργα ανατέθηκαν σε συνεργαζόμενους αρχιτέκτονες και από το 1958 οι μελετητές εργάστηκαν με ετήσια σύμβαση στον ΕΟΤ. Σημαντικοί αρχιτέκτονες, όπως ο Κωνσταντινίδης , ο Πικιώνης, ο Βασιλειάδης, ο Κραντονέλλης, ο Ζήβας, ο Νικολετόπουλος, ο Βώκος, η Διαλυσμά, ο Τριανταφυλλίδης, ο Μπίτσιος, ο Σταμάτης, ο Σφαέλλος, ο Κιτσίκης και άλλοι, συνεργάστηκαν γι’ αυτό το πρόγραμμα, που έχει αναγνωριστεί διεθνώς και έχει περάσει στην ελληνική και διεθνή ιστορία της αρχιτεκτονικής.

Το έργο αυτό σταμάτησε στη δικτατορία.

Ο ομότιμος σήμερα καθηγητής της Αρχιτεκτονικής Σχολής ΕΜΠ Διονύσης Ζήβας μιλά με ενθουσιασμό για το πάθος με το οποίο εμφορείτο εκείνη η προσπάθεια και για τη δημιουργικότητα την οποία υποκινεί η συμμετοχή στη διαμόρφωση μιας αρχιτεκτονικής, που δεν είναι τυπική ή προσχηματική, αλλά μέρος μιας ευρύτερης πολιτισμικής κίνησης για να συγκροτηθεί το πρόσωπο της σύγχρονης Ελλάδας.

Όμως, αυτή η σύγχρονη Ελλάδα, που αναζητούσε ένα πρότυπο ήπιου τουρισμού με την αποφασιστική, σε όλα τα επίπεδα, παρέμβαση του δημόσιου τομέα, σαρώθηκε από την ανεξέλεγκτη κερδοσκοπική τουριστική ανάπτυξη και την ιδιωτική αυθαιρεσία, που κατανάλωσαν μέσα σε λίγες δεκαετίες τους τόπους και τα νοήματα τους. Τα «Ξενία», λοιπόν, όπως και τα περίφημα σχολεία του Μεσοπολέμου, διεθνώς και αυτά αναγνωρισμένα, είναι δύο ιστορικές χειρονομίες που μας επιτρέπουν να απαντάμε σε όσους απαξιώνουν το δημόσιο και θεοποιούν την ιδιωτική πρωτοβουλία και σε όσους πιστεύουν ότι το φυσικό και πολιτιστικό κεφάλαιο της χώρας είναι αναλώσιμο είδος. Αποδεικνύουν με την παρουσία τους ότι τα πράγματα μπορούν να γίνονται αλλιώς, με τη μέγιστη οικονομία πόρων και, ταυτόχρονα, με τη μέγιστη ποιότητα και αποδοτικότητα.

Σήμερα, και ήδη από τη δεκαετία του ’90, η πολιτιστική εκδοχή ανάπτυξης, που υλοποιήθηκε με τα «Ξενία», απαξιώνεται πλήρως ώστε να κυριαρχήσει απόλυτα η αγορά και η ιδιωτική κερδοσκοπική αυθαιρεσία. Τα «Ξενία» εγκαταλείφθηκαν και τα περισσότερα πέρασαν από τον ΕΟΤ στην ανεξέλεγκτη ΑΕ Τουριστικά Ακίνητα, η οποία εκποιεί το φυσικό και πολιτιστικό κεφάλαιο της χώρας έναντι πινακίου φακής.

Το «Ξενία» Ναυπάκτου έχει την τύχη να παραμένει δημοτική ιδιοκτησία, και λέω την τύχη γιατί, από τη μια, παραμένει δημόσια περιουσία και, από την άλλη, ο φορέας διαχείρισής του, δηλαδή η δημοτική αρχή, υπόκειται στη κρίση και τον έλεγχο των πολιτών.

Ας δούμε, όμως, μερικά ιδιαίτερα στοιχεία για το «Ξενία» της Ναυπάκτου. Ψάχνοντας στα αρχεία του ΕΟΤ βρήκα σχέδια του ξενοδοχείου διαφόρων χρονολογιών. Στην κατασκευαστική τομή 27-5-66 εμφανίζονται τα ονόματα του Κωνσταντινίδη ως προϊστάμενου και του Κραντονέλλη ως διευθυντή των Τεχνικών Υπηρεσιών του ΕΟΤ, όπως και του Μανουηλίδη ως συντάκτη της μελέτης.

Το καθοριστικό στοιχείο ταυτότητας του «Ξενία» Ναυπάκτου είναι κατά γενική ομολογία ο κήπος του, ο οποίος παραχωρήθηκε από τον ιδιοκτήτη του Νόβα και είχε αρχικό εμβαδόν 15.238 τ.μ., μετά όμως την αφαίρεση του ρυμοτομούμενου τμήματος και του εξαιρούμενου της παραχώρησης τμήματος καλύπτει επιφάνεια 12.066 τ.μ. Γι’ αυτό τον κήπο υπάρχουν πολλά σχέδια στον ΕΟΤ. Ξεχωρίζω ένα με ημερομηνία 17-12-80 και συντάκτη τον Δ. Βαζάκα, στο υπόμνημα του οποίου αναφέρονται, με την ποιητική δεινότητα ενός Νίκου-Γαβριήλ Πεντζίκη, 78 είδη δέντρων, θάμνων και αναρριχητικών που θα τον κοσμούν.

Το «Ξενία» της Ναυπάκτου διαθέτει, λοιπόν, μια ιδιαίτερη φυσιογνωμία. Η σχέση του με τη φύση, κεντρική αρχή στο σχεδιασμό των «Ξενία», πραγματώνεται μέσω ενός αστικού κήπου καθώς το κτίριο είναι μέσα στον αστικό ιστό και όχι στο φυσικό τοπίο.

Λίγα λόγια για τον δημόσιο, ανοιχτό χώρο της πόλης.

O δημόσιος χώρος στην ιστορική διαδρομή του περιλαμβάνει, πλην των καθαυτό αστικών τύπων του δρόμου και της πλατείας, τις αλέες περιπάτου, τους δημόσιους κήπους, τις πράσινες πλατείες, τα άλση και τα προαστιακά πάρκα. Για πρώτη φορά επί βαρώνου Οσμάν, ο οποίος διαμόρφωσε στα μέσα του 19ου αι. το Παρίσι ως πρότυπο των μεγαλουπόλεων της νέας εποχής, καταστρέφοντας, σχεδόν ολοκληρωτικά, τμήματα της μεσαιωνικής πόλης, αναπτύσσεται η ιδέα του ανοιχτού χώρου που δεν σχεδιάζεται για οπτικά ή τελετουργικά αποτελέσματα, αλλά για τον αρνητικό λόγο ότι δεν πρέπει να γεμίσει.

Καθώς η πόλη δεν ισορροπεί πια με τη φύση, δεν είναι μια αστική παρένθεση στο φυσικό πλαίσιο, αλλά αντίθετα συμπιέζει τη φύση και με το χάος υπονομεύει την αρμονία της, χρειάζονται επεμβάσεις εγκατάστασης μιας εξημερωμένης φύσης, φυσικών τοπίων σε μικρογραφία, μέσα στο άτακτο σώμα της.

Tο σύνθημα του 20ού αι., ήλιος, αέρας, πράσινο, μπορεί να αποδιάρθρωσε, με λανθασμένες σχεδιαστικές εφαρμογές του, τον δημόσιο χώρο της πόλης, αλλά απαντούσε σε πραγματικές ανάγκες, που απέρρεαν από την πυκνή δόμηση, την κυκλοφοριακή ασφυξία και την αλληλεπίθεση ασυμβίβαστων χρήσεων.

Οι ανάγκες αυτές είναι σήμερα ακόμα πιο έντονες, καθώς οι πόλεις πύκνωσαν άτακτα χωρίς να πλουτίζουν σε δημόσιους θεσμούς και συλλογική ζωή.

Ένας κήπος μέσα στην πόλη είναι ένα πράσινο διαμάντι με αξία πολλαπλάσια του κτιρίου στο οποίο αναφέρεται και με το οποίο λειτουργεί σε ενιαίο σύνολο.

Συμπερασματικά: το «Ξενία» Ναυπάκτου είναι ένας πολύτιμος αστικός συντελεστής, δηλ. ένα αναντικατάστατο αστικό κύτταρο για το δημόσιο και με κοινωνικές χρήσεις πρόσωπο της πόλης για δύο λόγους: από τη μια για τη σημασία του κτιρίου, όπως αναλύθηκε και, από την άλλη, για την αξία του υπαίθριου χώρου, που εκφράζει πολύ περισσότερα από ένα απλό ύπαιθρο ενός κτιρίου.

Πολύ σωστά το κείμενο της Κίνησης Πολιτών Ναυπάκτου θέτει το πρόβλημα της ένταξης του «Ξενία» σ’ ένα ευρύτερο σχέδιο ανάπλασης του δημόσιου χώρου της Ναυπάκτου.

Συνήθως, ο υφιστάμενος δημόσιος χώρος, ακόμα και αν απαρτίζεται από σημαντικούς αστικούς συντελεστές, δεν αποτελεί, λόγω της άναρχης ανάπτυξης, μια ενιαία ραχοκοκαλιά, που συγκροτεί την πόλη, συνέχει τις ιδιωτικές περιοχές της, αναδεικνύει και συσχετίζει τα ξεχωριστά δημόσια κτίρια και τους ανοιχτούς δημόσιους χώρους. Γι’ αυτό οι πόλεις χρειάζονται ευρύτερες αναπλάσεις με τέτοιες προδιαγραφές ώστε η παραγόμενη υπεραξία να αποδίδεται στο κοινωνικό σύνολο και όχι σε λίγους ιδιώτες.

Το «Ξενία» της Ναυπάκτου, πρέπει, λοιπόν, να επανενταχθεί στην πόλη μέσω μιας ευρύτερης ανάπλασης που μπορεί να εμπνέεται και από το σχέδιο που προβάλλει η Κίνηση Πολιτών Ναυπάκτου για «τη μεγαλύτερη παραλιακή πλατεία σ’ όλη την Ελλάδα».

Η επανένταξη σημαίνει διατήρηση του υπάρχοντος αστικού συντελεστή του «Ξενία». Για να σωθεί από την αναπτυξιακή λογική του όποιου ιδιώτη, που με προσθήκες και νέους όγκους θα καταστρέψει τον κήπο, το «Ξενία» πρέπει να κηρυχθεί διατηρητέο μνημείο της σύγχρονης νεοελληνικής αρχιτεκτονικής, συνολικά ως τόπος – μαζί δηλαδή κτίριο και κήπος.

Επανένταξη του «Ξενία» στην πόλη σημαίνει, επίσης, ανανέωση του κοινωνικού του περιεχομένου, δηλαδή νέες κοινωνικές χρήσεις που θα φέρουν την πόλη – με τους φορείς και τους ανθρώπους της – μέσα στο κτίριο. Εδώ μπορούν να συζητηθούν διάφορες δυνατότητες, πάντα στο πλαίσιο της αντίληψης ότι ένα κτίριο δεν χωρά τα πάντα. Οι αστικοί συντελεστές αλλάζουν λειτουργίες μέσα στο χρόνο, γιατί, ακριβώς, η μορφή τους είναι πολύ μακροβιότερη της αρχικής λειτουργίας τους. Αλλά οι νέες λειτουργίες θα πρέπει να συνάδουν με τη μορφή του κτιρίου. Ορισμένες από τις συλλογικές ανάγκες που καταγράφονται στο κείμενο της Κίνησης Πολιτών Ναυπάκτου μπορούν να βρουν στέγη στο «Ξενία», οι άλλες να καλυφθούν σε κτιριακές υποδομές, χωροθετούμενες στο πλαίσιο του ευρύτερου σχεδίου ανάπλασης. Για όλα αυτά η συζήτηση μπορεί να γίνει πιο συγκεκριμένη.


Ελένη Πορτάλιου

αρχιτέκτων, αν. καθηγ. Αρχιτεκτονικής ΕΜΠ

5/8/2006

ΕΠΙΤΕΛΟΥΣ ΑΝΑΣΑΝΑΜΕ….

Τα δύο τρίτα της παράκαμψης τέθηκαν σε λειτουργία και ένα μεγάλο κομμάτι (αλλά κομμάτι πάντως) της Ναυπάκτου ανασαίνει. Επιτέλους το λιμάνι θα πάψει να είναι ντεκόρ στην εθνική οδό Πατρών-Θεσσαλονίκης και εμείς θα πάρουμε αναπνοή, αν και μας αξίζει μια θέση στο βιβλίο των ρεκόρ «Γκίνες» αφού καταφέραμε να κρατήσουμε την ανάσα μας καμιά εικοσαριά χρόνια. Αν όλο αυτό το διάστημα κάναμε βουτιά, θα είχαμε περάσει τον Ατλαντικό ωκεανό.

Εν πάση περιπτώσει εμείς κάναμε κάθε προσπάθεια να μην μας χαλάσουν το κέφι οι πολιτικάντηδες που την Τετάρτη εγκαινίασαν για τρίτη φορά ανολοκλήρωτο έργο. Η πρώτη μάς είχε προκύψει το 1991 με τον κ. Μητσοτάκη στο ρόλο του «ψαλιδοχέρη» και από τότε η παράκαμψη λειτούργησε για δεκαπέντε χρόνια ως πίστα δρόμου για αλεπούδες. Η δεύτερη πριν τρία χρόνια με την κ. Παπανδρέου να «εγκαινιάζει» ένα τούνελ κάπου στο Γ΄ τμήμα της παράκαμψης, γιατί προεκλογική περίοδος ήτανε και τέτοιες μέρες οι «σοβαροί» πολιτικοί πρέπει να ’χουν «χάντρες και καθρεφτάκια» να μοιράσουν στους ιθαγενείς.

Αλλά αρκετά με όλους αυτούς που προσπάθησαν να εκμεταλλευθούν πολιτικά ακόμη και ένα έργο με τεράστιες καθυστερήσεις. Όταν μια πόλη έχει πληρώσει, όχι μόνο με κυκλοφοριακό πρόβλημα αλλά και με νεκρούς τα είκοσι χρόνια της νταλικοκρατίας, δικαιούται σήμερα να χαίρεται. Αλλά υποχρεούται να μην ξεχνά ότι πέρα από τον Σκα, στο Λυγιά και στο Ξηροπήγαδο οι νταλίκες θα εξακολουθούν να επιτελούν το θεάρεστο έργο τους. Όπως και στον Πλατανίτη, αφού η παράκαμψη, εξ αρχής, δεν χαράχθηκε σωστά.

Αξίζει λοιπόν, τέτοιες μέρες χωρίς να μειώνουμε την χαρά μας να κοιτάξουμε είκοσι χρόνια πίσω αλλά και μπροστά.

Ας θυμηθούμε ότι η παράκαμψη είναι ένας δρόμος που σχεδιάστηκε στις αρχές της δεκαετίας του ’80 και έχει τις προδιαγραφές της εποχής εκείνης, γι’ αυτό δεν θυμίζει σε τίποτα τους σύγχρονους δρόμους.

Ας θυμηθούμε πώς λειτούργησε όλα αυτά τα χρόνια το σύστημα εκτέλεσης «δημόσιων» έργων αλλά και οι πολιτικοί υπεύθυνοι των έργων που δεν δίσταζαν να μοιράζουν συνεχώς υποσχέσεις, αφού απ’ ό,τι φαίνεται μας θεωρούν χαϊβάνια.

Ας θυμηθούμε ότι κάποιοι ήθελαν η παράκαμψη να φθάνει μέχρι τον Πλατανίτη και όχι μέχρι το Αντίρριο, γιατί δεν μπορούσαν να δουν μακρύτερα μέσα από τα σκούρα γυαλιά των μικροσυμφερόντων τους.

Ας θυμηθούμε ότι ο κόμβος στον Πλατανίτη (και στο Αντίρριο) έπρεπε να είναι ανισόπεδος.

Ας θυμηθούμε ότι και εμείς ως πολίτες για μεγάλο χρονικό διάστημα σ’ αυτά τα είκοσι χρόνια της αναμονής «κάτσαμε στ’ αβγά μας», χωρίς να αντιδρούμε, κοιμισμένοι από τις υποσχέσεις. Και ακόμη χειρότερα, κάποιοι από εμάς συζητούσαν κάτω απ’ τα πλατάνια, για τα οφέλη που δημιουργούσαν οι διερχόμενοι από την Ναύπακτο οδηγοί. «Έστω και τον καφέ ή τα τσιγάρα τους να αγοράσουν είναι καλό για την πόλη» έλεγαν ορισμένοι. Είναι αυτή η κοντόθωρη λογική που θέλει την Ναύπακτο κόμβο και όχι προορισμό, που αντιδρά σήμερα στην πεζοδρόμηση των παραλιών γιατί πρέπει (;) τα λεωφορεία να παρκάρουν έξω από το μαγαζί μας. Με τον ένα ή με τον άλλο τρόπο επιτρέψαμε, ή τέλος πάντων δεν ενοχλήσαμε όσο έπρεπε, ολόκληρο το πολιτικό-οικονομικό σύστημα εκτέλεσης των δημόσιων έργων και φθάσαμε να χαιρόμαστε τη λειτουργία των δύο τρίτων της παράκαμψης είκοσι δύο χρόνια μετά την έναρξη των εργασιών για αυτή.

Και βέβαια το μεγάλο ζητούμενο είναι η πλήρης λειτουργία της παράκαμψης, δηλαδή η ολοκλήρωση της κατασκευής και του Γ΄ τμήματος (πέρα από τον Σκα), που μπορεί να είναι έτοιμο σε λίγους μήνες αλλά κανείς δεν μας λέει ότι είναι εξασφαλισμένη η ομαλή ροή της χρηματοδότησής του. Τουλάχιστον 5 εκατομμύρια € απαιτούνται ακόμη, σύμφωνα με δήλωση του ίδιου του περιφερειάρχη, αλλά δεν προκύπτει από πουθενά το ότι αυτά θα δοθούν. Κι αφού έχουμε καεί στο χυλό, φυσάμε και τη γιαούρτη. Γιατί αν πολλοί από εμάς ανασάναμε με τη μερική λειτουργία της παράκαμψης, στο Λυγιά, στο Ξηροπήγαδο και στον Πλατανίτη ισχύει ακόμη το «σκάσε και κολύμπα».

Απ’ την παράκαμψη λείπουν και οι συνδετήριες οδοί που απαιτούνται. Εντελώς απαραίτητη είναι η επαναχάραξη, διάνοιξη και λειτουργία, τουλάχιστον, της συνδετήριας οδού με το κέντρο της πόλης (εννοούμε το σημερινό χωματόδρομο που ανεβαίνει από τις αποθήκες του συνεταιρισμού προς τη Βομβοκού). Γιατί αυτή μπορεί να διευκολύνει την τοπική κίνηση, προσφέροντας εναλλακτικές λύσεις, ιδίως αν συνοδευτεί με την εξεύρεση χώρων στάθμευσης στην περιοχή. Ενώ και η διασταύρωση στον Σκα είναι βέβαιο ότι θα δημιουργήσει κυκλοφοριακό κομφούζιο και, αν δεν εφοδιαστεί με φανάρια, είναι πολύ πιθανό σ’ αυτή να θρηνήσουμε τα επόμενα θύματα της αδιαφορίας μας.

Κρίσιμο ζήτημα για την πόλη είναι και το να πετύχουμε την υποχρεωτική διέλευση των βαρέων οχημάτων από την παράκαμψη για όλες τις ώρες της ημέρας. Απαιτείται λοιπόν ο αποχαρακτηρισμός (είναι σήμερα εθνικές οδοί) των δρόμων που διασχίζουν την Ναύπακτο και οι σχετικές αποφάσεις είτε του δημοτικού συμβουλίου είτε του Υπουργείου Μεταφορών και Επικοινωνιών.

Τελειώνοντας, αξίζει κανείς να επισημάνει ότι αν θέλουμε να μεγιστοποιήσουμε τα οφέλη από τη λειψή, έστω, λειτουργία της παράκαμψης, πρέπει να εκμεταλλευθούμε το ότι δεν θα διέρχονται από εδώ και πέρα μεγάλα οχήματα από το κέντρο της πόλης. Ήρθε η ώρα να σχεδιάσουμε παρεμβάσεις, ρυθμίσεις, κυκλοφοριακές και άλλες, που θα κάνουν τη ζωή μας πιο εύκολη. Πρέπει επιτέλους να δοθεί χώρος στα άτομα με ειδικές ανάγκες, στους πεζούς, στους ποδηλάτες, να λειτουργήσουν αντικίνητρα για την αλόγιστη χρήση των Ι.Χ. Κι όλα αυτά βέβαια όχι με το συνηθισμένο «ετσιθελικό» ύφος των αρχόντων μας αλλά με την απαραίτητη δημόσια διαβούλευση και την κατάθεση γνώμης από τους ειδικούς.


ΚΙΝΗΣΗ ΠΟΛΙΤΩΝ ΝΑΥΠΑΚΤΟΥ

01 Οκτωβρίου 2006

ΡΩΓΜΗ - Τεύχος 15 - Οκτώβριος 2006