ΕΝΑ ΦΑΝΤΑΣΜΑ ΣΤΗΝ ΠΟΛΗ ΜΑΣ

Είναι γνωστό τοις πάσι ότι το κομουνιστικό μανιφέστο των Μαρξ και Ένγκελς αρχίζει με τη φράση για το φάντασμα που πλανιέται πάνω από την Ευρώπη, αυτό του κομουνισμού. Για την ακρίβεια, το φάντασμα αυτό προς στιγμήν δεν πλανιέται πουθενά, αλλά όλοι εμείς οι μπολσεβίκοι, όσοι είμαστε τέλος πάντων, κάνουμε ό,τι είναι δυνατόν να το επαναφέρουμε, πάνω όχι μόνο από την Ευρώπη αλλά σε ολόκληρο τον πλανήτη. Το γιατί δεν το καταφέρνουμε μέχρι τώρα είναι αλλουνού παπά βαγγέλιο, και δεν είναι της παρούσης.

Εδώ όμως από τούτη τη στήλη θα ήθελα να σας πω για ένα άλλο φάντασμα που πλανιέται πάνω από την πόλη του Αγρινίου τον τελευταίο καιρό, και είναι το φάντασμα του Ηρώδη. Μη μου πείτε ότι δεν ξέρετε ποιος είναι ο Ηρώδης. Αυτός ντε που κατάσφαξε τα νήπια την εποχή της γέννησης του Χριστού. Αυτά μας έμαθαν στο σχολείο, αυτά σας λέω και εγώ εδώ. Ε, αυτός ο εγκληματίας βρικολάκιασε και, παρότι πέθανε εδώ και δυο χιλιάδες χρόνια, το πνεύμα του δεν λέει να ησυχάσει. Έτσι, κάθε λίγο και λιγάκι κάνει αισθητή την παρουσία του και σπέρνει το θάνατο σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της γης. Βλέπετε, η παγκοσμιοποίηση τουλάχιστον για τα φαντάσματα είναι δεδομένη, όχι σαν εμάς τους ανθρώπους και δη τους αριστερούς, που όλα μας φταίνε και όλα μας βρωμάνε. Τέλος πάντων. Δυστυχώς η κλήρωση που γίνεται κάθε Σεπτέμβρη για το πού θα εμφανιστούν και θα χτυπήσουν τα φαντάσματα δεν είχε τα αποτελέσματα που θα θέλαμε. Το Αγρίνιο κληρώθηκε ως έδρα του αιμοσταγούς Ηρώδη. Όμως το συγκεκριμένο φάντασμα δεν χτυπάει στην τύχη αλλά κατόπιν προγραμματισμού, αφού μελετήσει και αναλύσει διεξοδικά όλα τα δεδομένα της περιοχής. Είναι πανθομολογούμενο ότι η πόλη μας έχει δυο χαρακτηριστικά. Το ένα είναι ο καπνός και το άλλο το εμπόριο. Ο καπνός δυστυχώς μας τέλειωσε. Άρα τι μένει; Το εμπόριο, φυσικά. Πόλη πρωτεύουσα, δεν έλεγε και ο παλιός δήμαρχος και νυν νομάρχης, με αιχμή του δόρατος το εμπόριο; Ε, αυτά τα δεδομένα είδε στο διαδίκτυο το φάντασμα του Ηρώδη και είπε «εδώ θα χτυπήσω, στην καρδιά της πόλης, στους εμπόρους και στα παιδιά τους». Και άρχισε η σφαγή. Μέσα σε λίγους μήνες τα δύο τρίτα των παιδιών των εμπόρων αφανίστηκαν. Πένθος βαρύ έπεσε πάνω στην πόλη μας, ενώ οι συνέπειες από το τραγικό αυτό γεγονός είναι πολλές και βαριές. Παρ’ όλα αυτά, επειδή ζούμε σε μια ευρωπαϊκή χώρα με τεράστια παράδοση στην ορθή αντιμετώπιση τέτοιων κρίσεων, η πολιτεία προσέτρεξε αμέσως να αντιμετωπίσει τις συνέπειες, μιας και οι αιτίες δεν αντιμετωπίζονται. Με τα φαντάσματα δεν μπορείς να τα βάλεις. Έτσι ο ασφαλιστικός φορέας των εμπόρων, παλιά το έλεγαν ΤΕΒΕ, τώρα ΟΑΕΕ, στάθηκε στο ύψος των περιστάσεων.

Κατ’ αρχάς είχε να αντιμετωπίσει νέα υγειονομικά δεδομένα. Από τη στιγμή που εμφανίστηκε το φάντασμα και έσπερνε τον όλεθρο στα παιδιά, δεν είχε κανένα λόγο να κρατήσει τρεις θέσεις παιδιάτρων που είχε την προηγούμενη χρονιά. Ένας για την πόλη του Αγρινίου φθάνει και περισσεύει. Εδώ έχουμε να αντιμετωπίσουμε άλλες πιο σημαντικές ανάγκες. Έτσι αποφάσισε να πολλαπλασιάσει τις θέσεις γιατρών άλλων ειδικοτήτων προκειμένου να αντιμετωπίσει το νέο σκηνικό. Οι θάνατοι των παιδιών έφεραν θλίψη, κατάθλιψη, τάσεις αυτοκτονίας. Χαροκαμένοι γονείς που έβλεπαν τα βλαστάρια τους να χάνονται, δεν άντεχαν και έπεφταν από τα μπαλκόνια και τις γέφυρες ή μπροστά από τα αμάξια. Οι προσπάθειες αυτές ευτυχώς δεν έπιασαν όλες, είχαμε όμως σωρεία τραυματισμών και κυρίως κατάγματα, πολλά κατάγματα όλων των ειδών. Έτσι ο ασφαλιστικός φορέας αποφάσισε να πολλαπλασιάσει τις παρεχόμενες υπηρεσίες του, αυξάνοντας τον αριθμό των ορθοπαιδικών γιατρών, και από δύο που ήταν εδώ και χρόνια να γίνουν πέντε προκειμένου να αντιμετωπίσουν τα νέα δεδομένα. Το ίδιο συνέβη και με τους νευρολόγους, που αμέσως διπλασιάστηκαν προκειμένου να αντιμετωπίσουν τις καταθλίψεις, μιας και από ψυχίατρους πάσχουμε, ενώ την ίδια στιγμή πρόσθεσαν και μια ακόμη θέση ΩΡΛ, μιας και οι συνεχιζόμενες κραυγές και τα αναφιλητά των πενθούντων δημιούργησαν έντονα προβλήματα στις φωνητικές χορδές αλλά και στην ακοή των ασφαλισμένων. Άλλοι βέβαια συμπολίτες μας δεν το έβαλαν κάτω και αντιμετώπισαν την κρίσιμη αυτή κατάσταση με περισσή αισιοδοξία, αρχίζοντας μανιωδώς τις προσπάθειες για απόκτηση νέων διαδόχων. Ο τρόπος γνωστός και ευχάριστος, αλλά έχει κι αυτός τα προβλήματά του. Το πολύ σεξ δημιουργεί και ουρολογικά προβλήματα όπως προστατίτιδες. Με άλλα λόγια, νέος πονοκέφαλος για το ΤΕΒΕ. Ευτυχώς όμως στη δημοκρατία δεν υπάρχουν αδιέξοδα, και έτσι διπλασιάσανε τους ουρολόγους. Μέχρις στιγμής ο ασφαλιστικός φορέας των εμπόρων έδειξε υψηλό αίσθημα ευθύνης, όπως ήταν απολύτως φυσικό και αναμενόμενο άλλωστε, και αντιμετωπίζει τις συνέπειες τούτης της κρίσιμης περιόδου με ιδιαίτερη αποτελεσματικότητα. Μπόρα είναι, θα περάσει και όλα θα ξεχαστούν. Κουράγιο.

Εδώ πέφτουν οι τίτλοι της φανταστικής μαύρης αυτής ιστορίας και βγαίνουμε στο πραγματικό θρίλερ της ζωής. Τα φαντάσματα που ταλαιπωρούν όχι μόνο τους ασφαλισμένους του ΤΕΒΕ αλλά όλων των εργαζομένων είναι αυτά της διαπλοκής, της συναλλαγής, του βύσματος, που λέγαμε και στο στρατό. Τα κόμματα εξουσίας που κυβερνάνε αυτό τον τόπο έχουν μετατρέψει σε θεσμούς όλα τα παραπάνω προκειμένου να εκβιάζουν ομάδες εργαζομένων όπως στην προκειμένη περίπτωση αυτή των γιατρών, που σιγά-σιγά λόγω της πληθώρας τους προλεταριοποιούνται. Έτσι παίζεται το παιχνίδι το πολιτικό, με δούναι και λαβείν. Σου δίνω θέση, μου δίνεις ψήφους Η υπόθεση αυτή του ΤΕΒΕ δεν είναι εξαίρεση αλλά ο κανόνας για το πώς παίζεται το παιχνίδι στον τόπο αυτό, και δείχνει ότι οι πραγματικές κοινωνικές ανάγκες είναι ακόμη έννοια άγνωστη στην Ελλάδα. Αντίθετα οι κομματικές ανάγκες και η διαιώνιση του πολιτικού συστήματος των μαυρογιαλούρων και όλων των συμπαρομαρτούντων με αυτό είναι στην πρώτη γραμμή. Πρέπει επιτέλους να γίνει κτήμα μας ότι οι ανάγκες μας είναι δική μας υπόθεση, πόσο μάλλον σε ευαίσθητα θέματα όπως αυτό της υγείας μας. Κάπως έτσι και οι κρατούντες του ΤΕΒΕ μετά από τη δικαιολογημένη αγανάκτηση των ασφαλισμένων αναγκάστηκαν μετά από τρεις μήνες να προσλάβουν για το υπόλοιπο της χρονιάς παιδίατρο. Τώρα για του χρόνου βλέπουμε. Ευελπιστούν βέβαια μέχρι τότε να προκύψουν αιτήσεις γιατρών που θα συνοδεύονται και από το απαραίτητο τηλεφώνημα. Εξάλλου, η ελπίδα πεθαίνει τελευταία

Το ερώτημα που μπαίνει πλέον αμείλικτα για όλους τους υπόλοιπους είναι πόσο πια θα τους ανεχόμαστε;

ΥΓ

Εκλογές θα κάνετε τώρα ή να ντυθώ σπορ;

ΣΤΕΛΙΟΣ ΜΕΡΜΙΓΚΗΣ

ΟΙ ΕΚΒΙΑΣΤΕΣ

Τότε τίναξαν όλες τις ήττες από πάνω τους

τσαλαπάτησαν τα χρόνια που σέρνονταν χωρίς γεγονότα

είπαν: αυτό δεν είναι ζωή

και κατέβασαν τους διακόπτες.

Η πόλη παρέλυσε από διαδηλώσεις.

Πήγαν και βρήκαν αυτούς που δεν ήταν σίγουροι

τους άλλους που βούλιαζαν από καιρό στ’ απόνερα

του σπιτιού τους.

Οι νεότεροι δεν ήθελαν και πολλές εξηγήσεις.

Συμφώνησαν ότι πρέπει να γίνουν πλέον εκβιαστές.

Ν’ αρχίσουν να θέτουν όρους.

ΟΙ ΕΚΒΙΑΣΤΕΣ ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΣΤΟΥΣ ΑΤΣΙΔΕΣ ΜΕ ΤΑ ΜΠΛΕ

Της σύνταξης

Παραμονές των τελευταίων βουλευτικών εκλογών, σε κεντρικό πεζόδρομο της πόλης του Αγρινίου εκτυλισσόταν προεκλογική συγκέντρωση φερέλπιδος υποψήφιου πολιτευτή του ΠΑΣΟΚ και μετέπειτα βουλευτή του εθνικού μας κοινοβουλίου, με κύριο χαρακτηριστικό τα πυροτεχνήματα, την εκκωφαντική και συγχρόνως ρυθμική μουσική αλλά και το γηπεδικό και καθόλου πολιτικό σύνθημα των οπαδών του, «πάρτυ-πάρτυ στις επτά του Μάρτη». Το σύνθημα αυτό συμπυκνώνει σε όλο του το μεγαλείο την αντίληψη που έχουν τα δύο μεγάλα κόμματα περί πολιτικής, εξουσίας, διαχείρισης των κοινών. Μια απέραντη γιορτή, ένα τρελό αποκριάτικο ξεφάντωμα περιμένει τον νικητή των εκλογών, ένα συνεχόμενο πάρτι που διαρκεί περίπου τέσσερα χρόνια. Μόνο που σε αυτήν τη χαρούμενη γιορτή δεν είναι όλοι καλεσμένοι. Υπάρχει αυστηρή «πόρτα» που επιτρέπει την είσοδο μόνο σε επίλεκτους, ούτε καν σε όλους αυτούς που φώναζαν και πανηγύριζαν το βράδυ των εκλογών νιώθοντας τον εαυτό τους νικητή. Βλέπετε, ο χώρος όπου διεξάγεται η γιορτή είναι περιορισμένος και αφορά τους εκλεκτούς. Λίγοι και καλοί λοιπόν, και στην υγεία των κορόιδων.

Κάπως έτσι σκέφτηκαν και οι υπουργοί τούτης της κυβέρνησης, όπως ακριβώς έκαναν και όλοι οι προηγούμενοι, και άρχισαν το μεγάλο φαγοπότι. Τα περί ηθικής, σεμνότητας και ταπεινότητας, πάταξης της διαφθοράς, είπαμε, είναι για τα κορόιδα. Ο λογαριασμός βέβαια έρχεται σε όλους εμάς που ελαφρά τη καρδία διαθέτουμε τα χρήματά μας, όπως αυτά των ασφαλιστικών ταμείων μας, να τα διαχειρίζονται όλοι αυτοί και να στήνουν τσιμπούσια που μπροστά τους τύφλα να 'χουν αυτά της παρέας του Αστερίξ μετά από κάθε περιπέτειά τους.

Το τι χαρακτηρισμούς ακούσαμε εκατέρωθεν από τα κόμματα εξουσίας όλο αυτό το διάστημα με την υπόθεση των ομολόγων δεν περιγράφεται: λαμόγια, ακρίδες, μαφιόζοι, κουμπάροι, γιοι, κλέφτες, και άλλα πολλά ωραία.

Λοιπόν, εμείς εδώ από τούτο το έντυπο, απέναντι στους «ατσίδες με τα μπλε» θα αντιπαραθέσουμε τους «Εκβιαστές», ένα ποίημα που μας έστειλε ο ποιητής συντοπίτης μας Γιώργος Ζιόβας, εμπνευσμένο από τη μεγαλειώδη κινητοποίηση των φοιτητών όλο το προηγούμενο διάστημα, το οποίο φυσικά αποτελεί και τη δική μας πρόταση για την αντιμετώπιση τούτης της παρασιτικής κατάστασης που βιώνουμε ως κοινωνία.

Η ηθική της πόλεως

Επιστολή ενός Αγρινιώτη

Αγρίνι, 1η Μαρτίου 1907

Αξιότιμε κ. εκδότα της ‘Ρωγμής’.

Το όνομά μου είναι Δ. Σουρλής. Κατοικώ εις το Αγρίνι, εδώ κοντά εις τον ποταμόν, και είμαι συνδρομητής εις την αξιόλογον ‘Ρωγμήν’ σας. Όταν ήμουν νέος μετέβην εις Πάδοβαν δια να σπουδάσω την ιατρικήν και, μετά από πολλά, εγνώρισα την σύζυγον, η οποία με προέτρεψε να εγκατασταθούμε εδώ, εις την προικώα πόλη, όπου κατοικώ ήδη δέκα συναπτά έτη. Ηγνόουν τότε ο δυστυχής ότι άπαξ και νυμφεύεσαι αγρινιώτιδα κόρη παραδίδεις ταυτοχρόνως την τύχην του σαρκίου σου και εις την γενέθλιον αυτής πόλιν. Ας όψονται οι ενθάδε συνάδελφοι, οι οποίοι θυμόσοφα επικυρώνουν την μοίρα ταύτη σείοντες την κεφαλήν και προφέροντες το δημώδες: «το αιδοίον σέρνει πλοίον». Την ώρα που διαβάζετε βέβαια ετούτες τις γραμμές, όχι με αιδοίο, ούτε και με τη δουλειά μου δεν μπορώ καλά-καλά να ασχοληθώ, έτσι άσχημα που με σακάτεψε ένας συμπολίτης μας αυτοκινητιστής. Τις λίγες αυτές σκέψεις μου σας τις υποβάλλω το λοιπόν καθ’ υπαγόρευσιν.

Θυμάμαι το πρώτον, όταν έφτασα εις το Αγρίνι, πόσην ισχυράν εντύπωσιν μου έκαμνε η συμπεριφορά των ανθρώπων στους δρόμους. Οδηγούσα το αυτοκίνητο και καιροφυλακτούσα μην πεταχτεί αναπάντεχα κάποιος πεζός καταμεσής της τροχιάς μου, ιδίως κανένα νήπιο, δίχως πρώτα να έχει ελέγξει την διέλευση. Και πόσες φορές μού συνέβη να επιβραδύνω την πορεία, προκειμένου να παρακολουθήσω εν ρυθμώ κηδείας κάποιες πολύ απησχολημένες εις τη συνομιλία συμπολίτισσες, οι οποίες επροπορεύοντο πεζή επί του οδοστρώματος και αδιάφορες ως προς τα πάθη που προξενούσαν στην οδική κυκλοφορία όπισθέν των. Εύλογον, εσκεπτόμην, εφόσον εις Αγρίνι εκλείπουν τα πεζοδρόμια και οι διαβάσεις πεζών, ενώ πλειστάκις διασχίζουν την πόλιν οριζοντίως και καθέτως αγέλες αμνοεριφίων.

Η ανωτέρω εντύπωσις επιβεβαιώθη όταν ευτυχήσαμε να αποκτήσουμε το πρώτο μας τέκνο. Ενθυμούμαι πόσον η δυστυχής σύζυγος δεινοπαθούσε, όποτε χρειαζόταν να μεταβεί εις την αγορά μετά του βρέφους της εντός χειραμάξης. Ανεκάλυψα τότε πως όχι μόνον πεζοδρόμια της προκοπής δεν υπήρχον εις αυτήν την πόλιν, αλλ’ ούτε καν επαρκείς χώροι στάθμευσης αυτοκινήτων. Τα σταθμευμένα παραπλεύρως των δρόμων αυτοκίνητα εσχημάτιζαν πολλάκις ένα μακρόν τείχος, το οποίο δυσκόλως μπορούσε να διασχίσει μια κυρία και μάλιστα απωθώντας βρεφική χειράμαξα, με κίνδυνον και πάλι να εκθέσει το βρέφος σε διερχόμενο όχημα.

Οι χρόνοι επέρασαν και ορισμένα πράγματα βελτιώθηκαν, κυρίως στο κέντρο. Κάποιοι πεζόδρομοι δημιουργήθηκαν, κάποια πεζοδρόμια διεπλατύνθησαν, ένας δημοτικός χώρος στάθμευσης κατεσκευάσθη. Η πόλις από την άλλη γιγάντωσε, τα οχήματά της επλήθυναν αναλόγως, πλην όμως η νοοτροπία των κατοίκων να τα επιστρατεύουν και για τις μικρότερες έστω μετακινήσεις τους ουδόλως μετεβλήθη. Ή εκείνη η μουσικόφιλη διάθεσις που επιδεικνύεται με το ηχοσύστημα του διερχομένου αυτοκινήτου να διαλαλεί τους άπιστους έρωτες… Ή πάλι, εκείνη η συνήθεια των εγχώριων δικυκλιστών να εντείνουν με πρόσθετα φασουλάδας τη δυναμικότητα των μηχανών τους. Και πόσες αντιδράσεις καταστηματαρχών χρειάστηκε να υπερνικηθούν, προκειμένου να αποκτήσουν τον σημερινό τύπο διαμόρφωσης οδοί όπως η Μπαϊμπά ή η Ηλιού.

Δυστυχώς το Αγρίνι χρειάζεται πολύ δραστικότερα μέτρα προκειμένου να φανεί ανθρωπινή πόλις. Αναθρέψαμε, επί παραδείγματι, τα παιδιά μας δίχως να διατίθενται ασφαλείς υπαίθριοι χώροι παιχνιδιού. Τα εγκαταλελειμμένα αγροτεμάχια (αλάναι) έχουν πλέον σπανίσει εις το αστικό συγκρότημα, ωστόσο ο Δήμος δεν εννοεί να διαμορφώσει παιδικές χαρές στις νεόδμητες πλατείες. Όπως μου επεσήμανε επ’ αυτού κάποιος υπεύθυνος: «Καλύτερα, γιατί μετά αχρηστεύονται, λόγω κακής συντήρησης…». Είδαμε το Αγρίνι να υψούται ανυπέρβλητα, να γίνεται επταόροφον, και κόσμος να συνωστίζεται στα περιζήτητα διαμερίσματά του. Όλος αυτός ο κόσμος όμως, αναρωτάται κανείς, δεν απαιτεί ούτε φυσικούς χώρους ούτε παιδικές χαρές ούτε ανθρώπινες συνθήκες κυκλοφορίας στην πόλι;

Πριν αρκετό καιρό ένα αυτοκίνητο παρέσυρε τον εξάδελφο Β. παρά της πλατείας Ξηρομέρου, προξενώντας του τρία συντριπτικά κατάγματα στο πόδι. Η γηραιά πενθερά μου έπεσεν άδοξα επί της Παπαστράτου, ως άλλος Δράμαλης, προσπαθώντας να διέλθει τα στενά έμπροσθεν του καταστήματος Κανάτα, και εισέτι ταλαιπωρείται. Τέλος επήλθε και η ώρα μου όταν προ μηνός με ανέτρεψε απρόσεκτος αυτοκινητιστής, καθώς διερχόμουν την οδό Χ. Τρικούπη με ποδήλατο, στέλνοντάς με στο νοσοκομείο. Και παρατήρησα ότι οι φίλοι και οι γνωστοί, βλέποντας την κατάστασή μου, έσειον την κεφαλήν θυμόσοφα λέγοντες: «Ουδείς υπολογίζει εδώ τους δικυκλιστάς…» Πόσα άραγε παρόμοια περιστατικά θα πρέπει να λαμβάνουν χώρα καθημερινά;

Φευ, το Αγρίνι διογκώθη μα δεν εκπολιτίσθη επαρκώς. Τούτο διαπιστώνεται από την έλλειψη μέριμνας για την καθημερινότητα που αφορά τόσο τις νεαρές όσο και τις μεγάλες ηλικίες, από την έλλειψη φυσικών χώρων, καθώς και χώρων παιχνιδιού και ψυχαγωγίας. Αποδεικνύεται από το γεγονός ότι τα αυτοκίνητα κατακλύζουν τους δρόμους του κινούμενα ιλιγγιωδώς, καταλαμβάνουν τα πενιχρά πεζοδρόμια (συχνό φαινόμενο στην οδό Κύπρου), επιβάλλοντας τον Κώδικα Κυκλοφορίας του Ισχυροτέρου στους υπολοίπους ― ενίοτε δε λειτουργούν και ως θεριζοαλωνιστικές μηχανές δια πεζούς και δικυκλιστάς. Τεκμαίρεται από την ανεπάρκεια του Νοσοκομείου της πόλεως και των διατιθέμενων μέσων του. Διαπιστώνεται επίσης από το γεγονός ότι το πάρκο του παραμένει ανενεργό και εκτός της κυρίας πολιτισμικής δραστηριότητος, ενώ οι παράπλευρες σ’ αυτό οδοί δεν συγκεντρώνουν ιδιαίτερη κίνηση. Συμπεραίνεται από την κάθε είδους ρύπανση, κλπ. κλπ…

Με όλ’ αυτά που σας παραθέτω, και μολονότι μπορεί ήδη να σας καταπόνησα, ήθελα να παρατηρήσω ότι εντέλει κάθε πόλις πραγματώνει μιαν ηθική ιδεολογία στον τρόπο λειτουργίας και ανάπτυξής της. Βεβαίως η ηθική εκβάλλει εις την πολιτικήν, αλλά πριν καταλήξουμε εκεί, προτού δηλαδή επισκοπήσουμε τις συγκεκριμένες επιλογές που εφαρμόσθησαν, θα ήταν ίσως σκόπιμο να αναρωτηθούμε: ποιες αξίες εξυπηρετούμε καθημερινά με τους τρόπους μας. Όποιος, επί παραδείγματι, αδιαφορεί για το πώς διαβιούν εις τον τόπον αυτόν τα παιδιά, σημαίνει ότι σωστά-σωστά δεν ενδιαφέρεται ούτε για τα δικά του παιδιά. Όποιος αποδέχεται ως δεδομένη την παντοδυναμία των αυτοκινητιστών, σημαίνει ότι αποδέχεται τον κίνδυνο να παρασυρθεί κάποτε κάτω από τους τροχούς των, ο ίδιος ή μέλος της οικογενείας του. Ούτως ώστε εμπεδώνεται επί πάντας η απολίτιστη αντίληψη του παρόντος μετά των εντόνων χαρακτηριστικών αυτής.

Προκειμένου να περιοριστούν αυτού του τύπου οι ανάγωγες συμπεριφορές, απαιτείται η συνδρομή πλειάδος παραγόντων. Ο βασικότερος ίσως εξ αυτών θα ήτο μία νεωτερική πολεοδομική σχεδίασις, η εκπόνησις δηλαδή ενός ρυθμιστικού σχεδίου, το οποίο θα μπορούσε να προτείνει νέους τρόπους λειτουργίας και προοπτικής για την πόλιν, λαμβάνοντας υπόψιν ευρύτερο φάσμα αξιών από την ευκαιριακή ή αγοραστική σκοπιμότητα που επροτιμήθη ως τώρα. Οι πολίτες χρήζουν πολιτικής αγωγής, αν είναι να βελτιωθεί η ζωή μας εδώ. Τοιούτου είδους αγωγή οφείλει να την προσφέρει αυτή ταύτη η δομή της πόλεως, εφόσον δυστυχώς δεν προσφέρεται από πουθενά αλλού. Επειδή όμως επί του συνόλου ουδείς φαίνεται να την απαιτεί, μόνη ελπίδα απομένει η κινητοποίησις των πεπαιδευμένων ανθρώπων οι οποίοι την βιώνουν καθημερινά και αναγνωρίζουν αυτές τις ελλείψεις. Αναγνωρίζουν πως, όσο γιγαντώνεται τοιούτος οργανισμός, τοσούτο αήθης καθίσταται έναντι των ανθρώπων του, οι οποίοι παλαιώνουν και αδυνατούν να ελέγξουν πλέον τις μεταβαλλόμενες συνθήκες, αμελώντας έτσι εις την πάροδον των ετών να του προσδώσουν ανθρωπινότερο πρόσωπο.

Αντί λοιπόν να δαπανάτε σκανδαλωδώς κονδύλια δια την πολλοστήν ανάπλασιν της κεντρικής πλατείας, ανάγοντάς την σε υπέρτατο προορισμό της αγρινιώτικης εξόδου, κοπιάστε για κάτι σημαντικότερο: την λειτουργικήν ενοποίηση και πολιτισμικήν ανάδειξη του ιστορικού κέντρου της πόλεως, όπως αυτό ορίζεται από την περιοχή του Σταθμού έως τα Παπαστράτεια Εκπαιδευτήρια, το πάρκο και το γήπεδο του Παναιτωλικού. Δώστε ήθος εις την πόλιν σας. Θα το χρειασθώσι υπέρ πάντων εις το μέλλον τα παιδιά σας, διότι, εντέλει, παις υγιής εν πόλει υγιεί.

Ταπεινός συμπολίτης σας,

Διονύσιος Σουρλής, Ιατρός παθολόγος

και για την αντιγραφή, Χ.Τ.

26-03-2007, για τη Pωγμή

Shake it, Maria!

Ο Στέλιος το είπε για πλάκα, αλλά εγώ το πήρα τοις μετρητοίς. «Aν δεν σου ‘ρχεται κάτι άλλο, γράψε για το δράμα που πέρασες με τους σεισμούς του Πάσχα στην Τριχωνίδα». Κι επειδή εγώ την έκανα συν γυναιξί και τέκνοις με το που έπεσε το τρίτο ταρακούνημα, δεν είχα την πλήρη εμπειρία του πανικού, με ολονυχτία στ’ αυτοκίνητο οικογενειακώς, στρωματσάδα με σλίπινγκ μπαγκ στο πάρκο- που έμαθα ότι ξαναγνώρισε παλιές δόξες- και κονβόι αυτοκινήτων να εγκαταλείπουν το σειόμενο άστυ για τα ασφαλέστερα- υποτίθεται- χωριά. Μου τα περιέγραψε ακροθιγώς ο Στέλιος, δεν ξέρω αν υπερέβαλε, αλλά κι οι δικές μου σεισμικές εμπειρίες από την Αθήνα είναι αρκετές για να αντιληφθώ τι εστί βερίκοκο. Αλλά έχει σημασία μια παρατήρησή του: ακόμη και μια μικρή πόλη σαν το Αγρίνιο, είναι αναπτυγμένη κατά το μοντέλο της πόλης-φυλακής. Μιας πόλης χωρίς οδούς διαφυγής, χωρίς «καταφύγια», ανοικτούς χώρους να εκτονώσουν οι κάτοικοί της το φυσικό φόβο απέναντι σ’ ένα φυσικό φαινόμενο με το οποίο θα ζήσει (και πιθανότατα θα εξαφανιστεί) η ανθρωπότητα.

Για τις διαστάσεις της υδροκέφαλης μητρόπολης, της Αθήνας των 5 εκατομμυρίων κατοίκων του λεκανοπεδίου, ήταν περίπου φυσικό τα πρώτα λεπτά και τις πρώτες ώρες από το ισχυρό ταρακούνημα των 6,5 ρίχτερ να μποτιλιάρουν όλοι οι οδικοί άξονες, να καταρρεύσουν τα τηλεφωνικά δίκτυα και να αντιμετωπίσουν εκατομμύρια άνθρωποι το δίλημμα «ή ταν ή επί τας». Ο μεθερμηνευόμενον, «να πλακωθώ μέσα στην πολυκατοικία, ή να πλακωθώ από την πολυκατοικία, στο πεζοδρόμιό της;», γιατί πού να βρεθεί ελεύθερος χώρος να φιλοξενήσει τον πανικό επί των τεσσάρων τροχών. Αλλά για το Αγρίνιο των 100.000 κατοίκων, το περιστοιχισμένο από εκατοντάδες χιλιάδες στρέμματα ελεύθερης από οικοδομή έκτασης, γιατί να ισχύει το ίδιο μοντέλο ασφυξίας και εγκλωβισμού; Ξέρω, ξέρω. Εσείς σταθήκατε παλικάρια, δεν κλάσατε μέντες να φύγετε πανικόβλητοι απ’ την πόλη, οι περισσότεροι μείνατε φυλλάσσοντες Θερμοπύλες. Αλλά, ας κάνουμε την υπόθεση εργασίας: αν ο Εγκέλαδος επέμενε, αν ήθελε να εξαντληθεί στην υπόγεια σκηνή του μέχρι τέλους, ως Ρουβάς στη σκηνή της Eurovision που δονείται στους ρυθμούς του “Shake it” ή ως Σαρμπέλ στο μιξο-φρυξο-λύδιο “Yassou Maria” ; Υποθέτω ότι τότε ο μικρός σας στωικός ηρωισμός ίσως έδινε τη θέση του σε μια πιο ρεαλιστική επιλογή αυτοπροστασίας. Τι θα γινόταν, λοιπόν, αν 50.000 Αγρινιώτες έπρεπε να εγκαταλείψουν ταυτόχρονα και σε σύντομο χρόνο την πόλη με τα αυτοκίνητά τους ή να διανυκτερεύσουν σε απόσταση ασφαλείας από τις κατοικίες τους αλλά όχι κάτω από την αβέβαιη πολυώροφη επιβουλή τους; Σε μικροκλίμακα, θα συνέβαινε ότι συνέβη και στην Αθήνα. Οι πλατείες και το πάρκο θα ασφυκτιούσαν, ενδεχομένως θα δίνονταν μάχες για κάθε πέντε τετραγωνικά μέτρα του, μια θέση πάρκινγκ σ’ έναν ασφαλή δρόμο θα πυροδοτούσε συμπλοκές και η αλληλεγγύη του κοινού φόβου θα κονταροχτυπιόταν με τον ανταγωνισμό της επιβίωσης. Ακραίο, αλλά όχι εκτός ρεαλισμού το σενάριο, ισχύει σε περίπτωση φυσικών και αφύσικων καταστροφών στις οποίες είναι εκτεθειμένη κάθε πόλη- φυλακή.

Περσινά, ξινά σταφύλια θα μου πείτε, τι μας θυμίζεις σεισμούς, λιμούς και καταποντισμούς, τώρα που σφίξαν οι ζέστες και ετοιμαζόμαστε για τα μπάνια του λαού; Πράγματι, δεν έχω λόγους να σας ταράξω, δεν έχω ασφαλείς πληροφορίες για απόρρητα σήματα της ομάδας Βαρώτσου (τι θυμήθηκα τώρα!) περί επικείμενου σεισμού που έφτασαν στο Μέγαρο Μαξίμου, στον ΟΑΣΠ και στην Πολιτική Προστασία, δεν διαθέτω προφητεία του Νοστράδαμου, ούτε πρόβλεψη της Βίκυς Παγιατάκη ή της έτι εγκυροτέρας Λίτσας Πατέρα. Και είμαι μάλλον συμφιλιωμένος με την ιδέα ότι θα ζούμε για πάντα πάνω στα δονούμενα στρώματα της ανασφάλειας πάνω στην οποία στερεώνεται κάθε τετραγωνικό εκατοστό αυτού του πλανήτη. Ο κόσμος μας, τα τοπία που απολαμβάνουμε, οι ορεινοί όγκοι που μας γοητεύουν, τα βάραθρα που μας δημιουργούν ίλιγγο, τα βάθη της θάλασσας που μας προκαλούν δέος, είναι προϊόντα αυτής της ανασφάλειας, μιας ακατάπαυστης δημιουργικής καταστροφής που συντελείται διαρκώς, εδώ και εκατομμύρια χρόνια, είτε μας δονεί και την αντιλαμβανόμαστε, είτε όχι. Θα περάσουν μάλλον μερικές εκατοντάδες χρόνια ακόμη μέχρις ότου- όπως απλοϊκά το φαντάζομαι εγώ- να έχουμε τη δυνατότητα να στείλουμε όργανα ακριβείας σε βάθος 30 χιλιομέτρων στο φλοιό της γης, να δούμε και να παρατηρήσουμε τι συμβαίνει με τις τεκτονικές πλάκες, να προβλέπουμε κάθε χιλιοστό μετατόπισής τους που θα ταράζει την αμεριμνησία μας. Φαντάζομαι ότι τότε, λίγο μετά το δελτίο καιρού θα ακολουθεί δελτίο γεωλογικών φαινομένων, με αιθέριες υπάρξεις που με την υπόκρουση του “Shake it!” ή του “Yassou Maria” ( ή και με έναν ευφάνταστο συνδυασμό τους) θα αναγγέλλουν με απόλυτη ψυχραιμία σεισμούς, τσουνάμι, ηφαιστειακές εκρήξεις χωρίς τίποτε απ’ αυτά να συνεπάγεται καταστροφή.

Αλλά μέχρι τότε, πρέπει να διαχειριστούμε ευφυώς την ανασφάλειά μας. Να διαχειριστούμε τον κίνδυνο. Τι χρειάζεται να θυσιάσουμε; Ω, κάτι πολύ απλό, από το οποίο δεν εξαρτάται η επιβίωσή μας. Το κέρδος. Ενδεχομένως στο πλαίσιο ενός παγκόσμιου οικονομικού συστήματος αυτή η «μικρή θυσία» να φαίνεται αδύνατη- και είναι, τουλάχιστον στον ορατό ορίζοντα. Αλλά στην μικροκλίμακα μιας τοπικής κοινωνίας, στην οποία τα μικροσυμφέροντα της οικονομίας της γης δεν έχουν ακόμη γίνει γιγάντια, ίσως δεν πρόκειται για ουτοπία. Τι θα έχανε το Αγρίνιο, για παράδειγμα, αν οι τοπικές αρχές χειρίζονταν με φειδώ τους συντελεστές δόμησης, αν η πόλη αναπτυσσόταν κατ’ έκταση και όχι καθ’ ύψος, αν οι ελεύθεροι, δημόσιοι χώροι συναγωνίζονταν σε έκταση τους κατειλημμένους ιδιωτικούς, αν οι δρόμοι είχαν το διπλό φάρδος, αν κάθε σχολείο είχε έκταση ποδοσφαιρικού γηπέδου, αν υπήρχαν τρία-τέσσερα παπαστράτεια πάρκα; Το Αγρίνιο, τίποτε. Κάποιοι Αγρινιώτες, θα έχαναν τις μίζερες υπεραξίες του real estate. Κάποιοι άλλοι θα έχαναν τις ψήφους και τα «τυχερά». Το κράτος θα έχανε φορολογικά έσοδα, προορισμένα έτσι κι αλλιώς για έργα ασφυξίας. Οι εργολάβοι θα έχαναν οικόπεδα δι’ αντιπαροχήν. Ολοι θα κέρδιζαν ζωτικό χώρο- διεξόδους διαφυγής αλλά και λόγους παραμονής σε μια πόλη που αξίζει να τη ζεις, έστω και δονούμενη στο ακαλαίσθητο χορευτικό τέμπο του Ρουβά ή του Σαρμπέλ.

ΚΙΜΠΙ

Kibi2g@yahoo.gr

ΕΚΤΡΟΠΗ ΑΧΕΛΩΟΥ: ΑΔΥΝΑΜΙΕΣ ΚΑΙ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ

Η εκτροπή του ποταμού Αχελώου είναι το μεγαλύτερης κλίμακας έργο διευθέτησης υδάτων που σχεδιάστηκε ποτέ στην Ελλάδα.

Αποτελεί μια τεράστια ωμή παρέμβαση στο φυσικό περιβάλλον της χώρας μας, κατά μήκος των 220 χλμ. του ποταμού και στην ευρύτερη περιοχή των εκβολών του.

Επεμβάσεις αυτής της κλίμακας δεν στηρίζονται σε καμία επιστημονική κάλυψη, είναι αδύνατον να μελετηθούν, και κάθε προσπάθεια εκτίμησης για τις επιπτώσεις τους είναι εξαιρετικά επισφαλής.

Η σκόπιμη ένταξη της εκτροπής σε μια διαπεριφερειακή διαμάχη μεταξύ ημών και των Θεσσαλών, η ιδιοκτησιακή αντίληψη για τους φυσικούς πόρους και κατ’ επέκταση τον Αχελώο εκτρέπουν και περιορίζουν την κατανόηση του όλου προβλήματος από την πραγματική του διάσταση.

Επίκαιρη για την κατανόηση της επιχειρούμενης εκτροπής είναι και η παγκόσμια κατάσταση της έλλειψης του υδάτινου δυναμικού, οι κλιματικές αλλαγές, το φαινόμενο του θερμοκηπίου, γενικά οι επιπτώσεις στο περιβάλλον από αλόγιστες ανθρώπινες παρεμβάσεις του πολιτικού και οικονομικού διεθνούς κατεστημένου με πρώτες τις ΗΠΑ, που αγνοούν στο βωμό του κέρδους τις πλέον αποδεκτές θεωρίες της υποστηρίξιμης ανάπτυξης και της οικο-οικονομίας, που αναγνωρίζουν, πέρα από το κεφάλαιο, την εργασία σαν τεχνολογία και την οικολογία σαν μια άλλη εξίσου σημαντική παράμετρο ανάπτυξης.

Εξαιρετικά στην παρούσα κατάσταση, οι υδάτινοι πόροι, ο ποταμός Αχελώος, είναι στοιχεία του φυσικού κεφαλαίου, το οποίο φυσικό κεφάλαιο κανένας και για καμιά σκοπιμότητα δεν μπορεί να οικειοποιηθεί. Καμιά συνιστώσα λογικής, κανένας δείκτης ενεργειακός, περιβαλλοντικός και οικονομικοκοινωνικός στα πλαίσια της αειφόρου διαχείρισης δεν συνιστά την εκτροπή του Αχελώου, και δεν την συνιστά όχι μόνο στα πλαίσια της αειφόρου ανάπτυξης, αλλά ούτε καν στα πλαίσια της μονοδιάστατης οικονομικής ανάπτυξης.

Εδώ ξεκάθαρα διαφαίνεται ο ρόλος του συστήματος εξουσίας να προσπαθεί να χειραγωγήσει ακόμη και τα φυσικά στοιχεία, με στόχο τη διαιώνιση της ύπαρξής του και την αναπαραγωγή των μηχανισμών εξουσίας του. Κανένα άλλο θέμα, όπως η εκτροπή του Αχελώου, δεν έχει αποτελέσει τόσο απροκάλυπτα το μέσο για τη διαιώνιση της εξουσίας, συνάμα και τον βάναυσο, ωμό εμπαιγμό των πολιτών. Κανένα άλλο θέμα για την επίλυσή του ή μη δεν είχε τόση διάρκεια όσο η εκτροπή. Από πενήντα και πλέον χρόνια το έργο της εκτροπής βρίσκεται στο προσκήνιο της πολιτικής σύμπλευσης των δύο μεγάλων κομμάτων της εξουσίας, ΝΔ και ΠΑΣΟΚ, με τη συνηγορία για διαφορετικούς λόγους και του ΚΚΕ, χωρίς να προχωρεί η εκτέλεσή του.

Στο βωμό της ψηφοθηρίας, των πελατειακών σχέσεων και της αναπαραγωγής των μηχανισμών της εξουσίας, επιχειρείται μια ιεροσυλία πάνω στα φυσικά φαινόμενα. Για μας το νερό δεν είναι ένα αγαθό όπως τα άλλα αγαθά, και η διαχείρισή του επιβάλλει μια προσεκτική προσέγγιση που ειδικά για τον Αχελώο συνίσταται στο ότι:

1. Αποτελεί ένα σύνθετο οικοσύστημα απίστευτων διαστάσεων: ποταμοί, λίμνες, λιμνοθάλασσες, βρίσκονται σε μια αλληλεξάρτηση μεταξύ τους. Δύσκολα τα συναντά κανείς αυτά τα χαρακτηριστικά σε άλλες περιοχές.
2. Αφορά μια ιστορική σημασία, την συν-παρουσία της μυθολογίας, του πολιτισμού και της φύσης. Ιστορία, πολιτισμός και οικολογία είναι άρρηκτα δεμένα.
3. Αποτελεί μια δυναμική δυνατότητα για την αειφόρο ανάπτυξη, με την προϋπόθεση ότι οι δείκτες μιας ολοκληρωμένης αειφόρου ανάπτυξης εφαρμόζονται στο οικοσύστημα και στις παραγωγικές δραστηριότητες.
4. Δημιουργεί ένα μοντέλο αειφόρου ανάπτυξης με βάση το υδάτινο δυναμικό και τις ανθρωπογενείς δραστηριότητες, με παράλληλο προσδιορισμό των δεικτών μιας ολοκληρωμένης παρέμβασης.

Για να απαντήσει κανείς σε όλα τα παραπάνω, απαιτείται ένας συνολικός σχεδιασμός ανάπτυξης, που θα παίρνει υπόψη του τα διαθέσιμα του νομού, τη μοναδικότητά του, το διεθνές οικολογικό περιβάλλον, τα χαρακτηριστικά του και τις δυνατότητές του.

Η διαθεσιμότητα, προπαντός η διαχείριση του νερού, είναι και θα είναι πιο επιτακτική για τα επόμενα χρόνια, από τα μεγαλύτερα προβλήματα που ο πλανήτης μας πρέπει να αντιμετωπίσει. Είναι προφανές ότι στα πλαίσια μιας διαχείρισης του υδάτινου δυναμικού με τακτοποιητικό χαρακτήρα και ενταγμένης στα παιχνίδια της εξουσίας, καθορίζονται δράσεις και προτεραιότητες που δημιουργούν τις περισσότερες φορές κοινωνικές εντάσεις.

Στα πλαίσια μιας ορθολογιστικής αειφόρου διαχείρισης επιχειρείται η σύνθεση των πολλαπλών δυνατοτήτων χρήσης του νερού. Δεν καθορίζονται ετσιθελικά και σκόπιμα προτεραιότητες, αλλά επιτυγχάνεται μια ισορροπία που έχει κοινωνικό, πολιτικό και οικο-αναπτυξιακό περιεχόμενο.

Η αναζήτηση μορφών που χαρακτηρίζονται από το συμμετοχικό περιεχόμενο πολιτών και η συνειδητοποίηση της σημασίας της προστασίας του περιβάλλοντος είναι αναγκαία για την αντιμετώπιση και της εκτροπής του Αχελώου. Οι μορφές αυτές πρέπει να εγκαταλείπουν τις όποιες ψευδαισθήσεις που δημιουργούνται και κινούνται στα πλαίσια της εξουσίας, να στηρίζονται στην ενεργοποίηση των πολιτών και να αφορούν πρωτοβουλίες- προπαντός μορφές δράσης.

Στα πλαίσια αυτά η δημιουργία μιας εταιρείας πολιτών για την προστασία και διαχείριση του υδάτινου δυναμικού του νομού μας ίσως αποτελέσει μια ευκαιρία όχι μόνο ενάντια στην εκτροπή, αλλά και στην προβολή και ανάδειξη του ρόλου του υδάτινου δυναμικού της Αιτωλοακαρνανίας.

ΚΩΣΤΑΣ ΜΠΟΥΡΟΣ

ΕΝΕΡΓΟΣ Ή ΠΑΘΗΤΙΚΟΣ ΠΟΛΙΤΗΣ: ένα ζήτημα που τίθεται ήδη από την παιδική ηλικία

Είναι πραγματικά σοβαρό θέμα πόσο ενεργοί ή όχι είμαστε ως πολίτες. Υπάρχουν βασικά δύο τρόποι να αντιμετωπίζει κανείς όλα όσα συμβαίνουν γύρω του, αλλά πολλές φορές είναι δύσκολο να καταλάβουμε αν η στάση μας είναι όντως ενεργητική ή παθητική, ενώ είναι επίσης δύσκολο να καταλάβουμε και αν αυτό γίνεται συνειδητά ή όχι. Για να γίνω πιο κατανοητός, αναφέρω μερικά παραδείγματα από την παιδική κυρίως ηλικία, καθώς σε αυτήν διαμορφώνεται κυρίως ο χαρακτήρας μας.

· ένα παιδί είτε διαβάζει μόνο του το μάθημα είτε του το διαβάζουν οι άλλοι, είτε βρίσκει μόνο του απαντήσεις στις ερωτήσεις είτε περιμένει να του τις βρουν οι άλλοι.

· στον ελεύθερο χρόνο του, μπορεί είτε να βλέπει τηλεόραση είτε να ασκείται παίζοντας με τους φίλους του

· για χρόνια πολλά, μπορεί είτε να πάρει τηλέφωνο είτε να πάει ο ίδιος στο φίλο του που γιορτάζει

· για δώρο, μπορεί είτε να αγοράσει κάτι με τα χρήματα των γονιών του είτε να κατασκευάσει κάτι μόνο του

· σε σχέση με τους συμμαθητές του, μπορεί είτε να τους ρωτάει για το τι τους συμβαίνει είτε να περιμένει εκείνοι να του πουν

· το συμμαθητή του πρέπει να τον βοηθάει και όχι να τον ανταγωνίζεται

· μπορεί να διαβάσει ένα βιβλίο αντί να παίξει “Playstation”

· μπορεί να μάθει να ρωτάει γιατί και να ζητά απαντήσεις παρά να δέχεται τα πάντα ως δεδομένα

· με τους γονείς του, μπορεί είτε να διαφωνήσει χρησιμοποιώντας επιχειρήματα είτε να δέχεται όσα του λένε αβίαστα

· μπορεί να μάθει να αναζητά τη γνώση και όχι τα πτυχία

· μπορεί να μάθει να αποδέχεται τη διαφορετικότητα και όχι να την χρησιμοποιεί όποτε τον βολεύει

· μπορεί να μάθει να επιδιώκει σχέσεις ουσιαστικές και όχι τυπικές

· μπορεί να ασχοληθεί με το περιβάλλον, να εξοικειωθεί με τη φύση και να την αγαπήσει και όχι να ζωγραφίζει μόνο τα δεντράκια. Μπορεί να μάθει να την προστατεύει ο ίδιος τελικά

· μπορεί να ασχοληθεί με τις τέχνες ή ό,τι άλλο τον εκφράζει και όχι με τη Eurovision ή με το να παρακολουθεί ποδόσφαιρο

Παθητικά παιδιά σημαίνει παθητικοί πολίτες, παθητικοί και δυστυχισμένοι άνθρωποι. Οι παθητικοί άνθρωποι εύκολα γίνονται πιόνια του καθενός. Κι όλα αυτά τα γράφω με αφορμή την παράσταση έργου του Αριστοφάνη που έδωσε το Λύκειο Κατούνας πριν από λίγες ημέρες στο Παπαστράτειο Μέγαρο, όπου τόσο τα παιδιά, όσο και οι καθηγητές τους δίδαξαν τι σημάνει προσπάθεια, ενεργητικότητα και δράση. Αυτά τα παιδιά δεν έχουν να φοβηθούν τίποτα στη ζωή τους. Πήραν προσανατολισμό από πολύ νωρίς, κάτι που οφείλεται σε μεγάλο βαθμό και στους δασκάλους τους.

ΓΙΩΡΓΟΣ ΤΣΟΥΜΑΛΗΣ

ΜΥΘΟΜΑΧΙΕΣ

από τον Ερανιστή

Αυτό που τελικά απέμεινε από όλη την απεραντολογία για το επίμαχο διδακτικό εγχειρίδιο της Ιστορίας ήταν η άρρητη διαπίστωση ότι οι μύθοι με τους οποίους παιδιόθεν ανατραφήκαμε χρειάζονται στη σημερινή εποχή, ακόμα κι αν κάπου μέσα μας ψιλοκαταλαβαίνουμε και σιωπηλώς αποδεχόμαστε ότι μάλλον δεν έγιναν έτσι ακριβώς τα πράγματα. Ποιοι μύθοι;

Μύθος πρώτος: η αντιστασιακή συγκρότηση του Νεώτερου (sic: έχουμε διγλωσσία, πρέπει ν’ αποκτήσουμε και τριγλωσσία;) Ελληνισμού.

Ο μύθος δηλοί ότι μετά το 1204 καταβλήθηκε ένας διαρκής και εξοντωτικός αγώνας για την απόκρουση της φραγκικής και –κυρίως– βενετικής επικυριαρχίας, αγώνας που δόθηκε από τα νεοσύστατα ελληνικά μορφώματα της Νίκαιας και της Ηπείρου, με τρόπο τέτοιο ώστε να επιταχυνθεί η αποκρυστάλλωση της εθνικής συγκρότησης. Τρίχες κατσαρές. Δεσπότες της Ηπείρου και αυτοκράτορες της Νίκαιας αποδόθηκαν σε έναν ανελέητο αγώνα με μοναδικό στόχο την Κωνσταντινούπολη και την απόδειξη της οικουμενικότητας που παρείχε. Κορύφωση της σύγκρουσης το 1259, η μάχη της Πελαγονίας, όπου οι Κουμάνοι και Πατζινάκες μισθοφόροι του σφετεριστή Παλαιολόγου συνέτριψαν τη συμμαχία Σέρβων, Σικελών Ανδεγαυών και Βιλλεαρδουίνων του Μοριά που πολέμησαν πλάι στον Δεσπότη της Ηπείρου.

Μύθος δεύτερος: η αντιστασιακή συνέχεια του Ελληνισμού στην προσπάθεια απόκρουσης του Οθωμανικού κινδύνου. Μπορεί οι Σέρβοι, οι Τρανσυλβανοί ή οι Ούγγροι να έχουν να περηφανεύονται για, ανεπιτυχείς έστω, προσπάθειες απόκρουσης της Οθωμανικής πλημμυρίδας, στα καθ΄ ημάς όμως και καθ΄ όλον τον αρχόμενο 14^ο αι κανείς δεν ασχολείται με δαύτους. Δυναστικές (Ιωάννης Καντακουζηνός), κοινωνικές (ζηλωτές της Θεσσαλονίκης), θεολογικές και πολιτισμικές (ησυχαστές κ.λ.π.) οξύτατες έριδες αποτελειώνουν τις αντοχές των βαριά φορολογούμενων και λεηλατούμενων αγροτών της Θράκης και της Μακεδονίας. Έτσι, ο υποτελής Μανουήλ συνοδεύει τον Σουλτάνο στην κατάκτηση της τελευταίας βυζαντινής πόλης στη Μ. Ασία, οι Θεσσαλονικείς αναθέτουν - ανεπιτυχώς - στους Βενετούς την άμυνα της πόλης τους, οι Γιαννιώτες, μετά το πάθημα των πρώτων, παραδίδονται ήσυχα – ήσυχα στους Τούρκους εξασφαλίζοντας εκτεταμένα προνόμια και απομένει ο Κωνσταντίνος Παλαιολόγος, αρχικά ως Δεσπότης του Μοριά και στη συνέχεια ως αυτοκράτορας να δώσει την τελευταία, ηρωική αλλά καταδικασμένη μάχη, έχοντας κοντά του πέντε – έξι χιλιάδες άντρες και τον γενναίο λατίνο Ιουστινιάνη, φτωχό αντίκρισμα της φιλενωτικής πολιτικής του.

Μύθος τρίτος και ιδρυτικός. Το αξίωμα της εθνικής συνέχειας αναγνωρίζει μια πρόσκαιρη υποστολή, που διακόπτεται όμως από ένα δυσθεώρητο αριθμό εξεγέρσεων. Είδα σε σοβαρό υποτίθεται περιοδικό το κίνημα του Διονυσίου Σκυλόσοφου απόδειξη του ακοίμητου και αλύγιστου εθνικού φρονήματος, λες και μια χιλιάδα ξωμάχοι με δικράνια και μπαλτάδες εναντίον των Ιωαννίνων ήταν το καλύτερο που μπορούσε να παρατάξει το σκλαβωμένο έθνος. Ό,τι και να συνέβη όμως στην Τουρκοκρατία, το φινάλε είναι εντυπωσιακό. Η Επανάσταση του ΄21 συνέγειρε όλο το σκλαβωμένο έθνος σε έναν ανυπέρβλητο αγώνα, για τον οποίο είμαστε όλοι πεπεισμένοι ότι τέλειωσε νικηφόρα και οδήγησε στη συγκρότηση του εθνικού κράτους.

Η ιστορική όμως πραγματικότητα είναι –φευ– κατά τι διαφορετική από την επίσημη εκδοχή που αναπαράγεται πομπωδώς στους πανηγυρικούς των εθνικών επετείων. Πλάι στον πραγματικά ασύλληπτο πλην ατελέσφορο ηρωισμό, της Εξόδου αίφνης, συναντάμε έναν αιματηρό εμφύλιο με διαρκώς αναδιατασσόμενα στρατόπεδα, έναν ανελέητο αγώνα για εξουσία που απομυθοποιεί πολλά δοξασμένα πρόσωπα, μιαν αδιάκοπη λεηλασία των ισχνών εσόδων και των παχυλών εξωτερικών δανείων για σκοπούς προσωπικούς και κομματικούς, μιαν οπερετική ηγεσία που γελοιοποιείται συνεχώς κατά τις όποιες στρατιωτικές προσπάθειες επιχειρούσε στα διαλείμματα των εσωτερικών ανταγωνισμών. Όλη η μετέπειτα πολιτική πορεία του ελληνικού κράτους προεξαγγέλλεται θαρρείς στα χρόνια του Αγώνα. Τα αποτελέσματα;

Μια άκρως διαφωτιστική «ιδεολογική απογραφή της εθνικής μας μυθολογίας - Καθημερινή 25/3/07» ανέδειξε ότι το 75% των συνελλήνων θεωρεί πως με τις δικές μας δυνάμεις απελευθερωθήκαμε, ενώ μόλις το 22% πιστεύει ότι χωρίς τη βοήθεια των ξένων Δυνάμεων η Επανάσταση μάλλον ή σίγουρα θα είχε χάσει.

Στην πραγματικότητα, οι ναυτικές μοίρες των «Προστατίδων» Δυνάμεων ίσα και πρόλαβαν τον τουρκοαιγυπτιακό στόλο από την επιχείρηση καταστολής της μοναδικής ελληνικής περιοχής που δεν ήταν υπό την πλήρη κατοχή του Κιουταχή και του Ιμπραήμ στα τέλη του 1827. Ειδάλλως, η Ύδρα και ο Πόρος –καταφύγιο της έντρομης κυβέρνησης– θα είχαν τη μοίρα της Κάσου και των Ψαρών και η εξέγερση τη τύχη των Ορλωφικών. Η Ανεξαρτησία βέβαια δε θα έρθει ως συνέπεια της Ναυμαχίας του Ναυαρίνου. Χρειάστηκε ένας ακόμα ρωσοτουρκικός πόλεμος, ο Δείβιτς να φτάσει τους Τούρκους καροτσάκι μέχρι την Αδριανούπολη για να δεχτεί ο Μαχμούτ Β΄ να υπογράψει ό,τι του έδιναν, ακόμα και την ίδρυση αυτόνομου ελληνικού κράτους. Τι πικρό παιχνίδι της ιστορίας! Ο μύθος του ξανθού γένους που θα απελευθέρωνε την Ελλάδα βγήκε αληθινός, κι ας μη βαφτίσαμε ούτε στενάκι πέριξ της πλατείας Ομονοίας με το όνομα του ρώσου αρχιστράτηγου.

Μύθος τέταρτος και διαρκής, κατεγοήτευσε δε και καταγοητεύει σύμπασα και την Αριστερά: ο μύθος της διαρκούς αντίστασης στα κελεύσματα των Μεγάλων Δυνάμεων. Έχω κουράσει ήδη τον φιλομαθή αναγνώστη με την αδιάκοπη παραβολή ιστορικών γεγονότων, γι’ αυτό και επισπεύδω: η μοναδική χρονική στιγμή κατά την οποία η Ελλάδα δεν εκτέλεσε πειθήνια τις εντολές των Αγγλογάλλων ή των Αμερικανών ήταν η περίοδος 1915-1917, όταν ο Κωνσταντίνος εκτελούσε τις εντολές των Γερμανών, με τα γνωστά αποτελέσματα.

Και μη νομίσει κανείς ότι όλα τούτα είναι αποκυήματα μιας αμερικανόπνευστης αναθεώρησης της ιστορίας και αποδόμησης (sic) του έθνους μας, που εξυφάνθη στα υπόγεια του Λάνγκλεϋ – λες και οι Αμερικάνοι είχαν ποτέ αμφιβολίες για το αν είμαστε ή όχι δεδομένοι γι΄ αυτούς. Όλα τούτα υπάρχουν στα –τρέχοντα όχι στα αναθεωρημένα– βιβλία της ιστορίας και δη τα σχολικά. Για όποιον έχει την όρεξη να τα ανοίξει και να τα διαβάσει.

Μην αναρωτηθείτε προς τι όλη αυτή η μυθολογία. Κάθε μορφής κρατική συγκρότηση απαιτεί έναν ιδρυτικό μύθο. Οι Αιγύπτιοι τον Φαραώ τους, οι Αθηναίοι την αυτοχθονία τους, οι Σπαρτιάτες τον Ηρακλή, η Ρώμη τη λύκαινα και τους γιους της ή τον Αινεία, το Βυζάντιο την οικουμενικότητα, ο βασιλιάς Ήλιος την ελέω Θεού μοναρχία, η Αμερική την προάσπιση της ελευθερίας και της δημοκρατίας σ’ όλον τον πλανήτη κ.ο.κ. Η αρχαιολατρία και η αρχαιοπάθεια, το κλέος των προγόνων και η εθνική συνέχεια ανάμικτα με τη Μεγάλη Ιδέα, ο από Βορρά κίνδυνος και η προδοσία των εαμοκομμουνιστών, όλα τούτα δεν συνέθεσαν μια περιθωριακή φαντασίωση αλλά αποτέλεσαν την κυρίαρχη κρατική ιδεολογία καθ΄ όλον τον 20ό αι. Κρατική ιδεολογία που υπαγόρευσε μια συγκεκριμένη πολιτική πρακτική αποκλεισμών, εξοριών, διώξεων, προπαγάνδας και λογοκρισίας, εκδίωξης και φυλάκισης. Αν σε άλλες χώρες οι κοινωνικές συγκρούσεις διευκόλυναν τη σκλήρυνση των κρατικών μηχανισμών ή τα ολοκληρωτικά καθεστώτα, στην Ελλάδα, με εξαίρεση τη δεκαετία του ΄30 όπου παρατηρούνται οξείες κοινωνικές αντιπαραθέσεις, ο κρατικός ολοκληρωτισμός θεμελιώθηκε, εδραιώθηκε και νομιμοποιήθηκε με εθνοπατριωτικά μυθεύματα και εθνοσωτήριες ιδεοληψίες, που αγεληδόν οι περισσότεροι ακολουθούσαν – εκτός βέβαια από εκείνους που έκαναν διακοπές στα ξερονήσια.

Ένα τέτοιο εν αφθονία όμως αντιστασιακό πνεύμα ασφαλώς και δεν μπορούσε να πάει χαμένο. Ως γνωστόν, η αντίσταση τόσο στη δικτατορία του Μεταξά όσο και σε αυτήν των Απριλιανών ήταν παλλαϊκή. Τόσο παλλαϊκή ώστε σήμερα το 50,9% να πιστεύει ότι οι συνταγματάρχες «προσέφεραν και οφέλη στον τόπο», σύμφωνα με μια άλλη αποκαλυπτική ακτινογραφία της πολιτικής και ιστορικής μας αυτοσυνειδησίας, που δημοσιεύτηκε στο Βήμα με αφορμή την τεσσαρακοστή επέτειο της χούντας.

Γιατί απορείτε; Όταν ανελλιπώς υποδαυλίζεις εθνικούς μύθους εισπράττεις τέτοιου είδους απαντήσεις, απολύτως δηλωτικές του συλλογικού υποσυνείδητου που μας χαρακτηρίζει. Το εισπράττεις από τους κατοίκους του αρβανίτικου χωριού της Αχαΐας που δε θέλουν τον Αλβανό σημαιοφόρο, από τους κατοίκους του –προσφυγικού– Ευόσμου που λιθοβόλησαν το κέντρο απεξάρτησης, από όλα τα προσφυγικά χωριά που τη βρισιά τουρκόσποροι την ξεπληρώνουν σήμερα με ανώτατα όρια στο μεροκάματο των μεταναστών. Το εισπράττεις από τους ποδοσφαιρικούς αγώνες που προοιωνίζονται εθνικούς θριάμβους και καταλήγουν εθνικοί τραγέλαφοι. Το εισπράττεις σε μια διαρκώς διευρυνόμενη επανανομιμοποίηση εκκλησιαστικών ακροβατισμών και ακροδεξιών αναφορών στο τρισχιλιετές έθνος. Το διακρίνεις στην απροκάλυπτη υμνολογία στα υπολείμματα της ΕΟΚΑ Β΄ που διαχειρίζονται τις τύχες της Κύπρου, στο πολιτικό σιγοντάρισμα του Παπαθεμελή, στο χλευασμό της Γκιουλ Καραχασάν, τάχα επειδή ήταν επιλογή του Γιωργάκη.

Το φοβάσαι επίσης στον υποδόριο θαυμασμό ενίων αριστερών στον καθαρό λόγο περί πατρίδος του ημιφασιστοειδούς Σαρκοζί –που έκανε πολιτική καριέρα πατώντας στο λαιμό τους νέους με καταγωγή από το Μαγκρέμπ και σαλπίζει προσκλητήριο για το έθνος, την εξουσία (!) και την οριστική αποκήρυξη του Μάη του ΄68.

Μύθοι, ψέματα και ασθενής μνήμη.

Συνέλευση της ΤΕΔΚ: Ο ΔΙΚΟΜΜΑΤΙΣΜΟΣ, ΒΛΑΠΤΕΙ ΣΟΒΑΡΑ ΤΗΝ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗ

Στις 23 του Μάρτη, στο Μεσολόγγι, έγινε η συνέλευση της ΤΕΔΚ του νομού. Εντάξει, κανείς δεν περίμενε από ένα τέτοιο σώμα, πολιτικές πρωτοβουλίες που να φέρνουν στο προσκήνιο ζητήματα αυτοδιοίκησης και αυτοδιαχείρισης. Θα ήταν λογικό όμως, να συζητιόνταν κάποια θέματα. Εξ άλλου, εκλογές για το δ.σ. της ΤΕΔΚ είχαμε, οι υποψήφιοι ήταν υποχρεωμένοι να παρουσιάσουν ένα στοιχειώδες πρόγραμμα δράσης και την φιλοσοφία τους για την αυτοδιοίκηση. Όμως τα πράγματα δεν εξελίχθηκαν έτσι.

Όλη η διαδικασία δεν κράτησε παραπάνω από δύο λεπτά. Τόσο χρειάστηκε, ο οικοδεσπότης της συνέλευσης, δήμαρχος Μεσολογγίου, για να εξηγήσει τα διαδικαστικά της ψηφοφορίας. Αμέσως μετά η μεγάλη πλειοψηφία των διακοσίων πενήντα συνέδρων, χωρίστηκε σε δύο μεγάλες ομάδες. Αυτούς, που πρώτα πήγαν για φαγητό (ήταν κερασμένο από την ΤΕΔΚ) και κατόπιν ήρθαν στην ψηφοφορία και σε αυτούς που πρώτα ψήφισαν και αμέσως μετά πήγαν στο εστιατόριο για φαγητό. Βέβαια, για να είμαι ειλικρινής, δεν μπόρεσα να διακρίνω και κάποιες άλλες διαφορές που θα μπορούσαν να είναι ουσιώδεις. Για παράδειγμα, δεν ξέρω, αν κάποιοι από αυτούς, έφαγαν με μπλε ή πράσινα πιρούνια. Για δομημένα ή αδόμητα ομόλογα δεν τους φοβάμαι, γιατί, πώς να το κάνουμε! Άλλο ΤΕΔΚ και άλλο ΤΕΑΔΥ.

Με ένα τέτοιο κλίμα υψιπετούς προβληματισμού, να επικρατεί, δεν ήταν εύκολο να μιλήσει κανείς πολιτικά. Παρ’ όλα αυτά, αφού είχα αποφασίσει να είμαι υποψήφιος, δεν ήταν εύκολο να κάτσω άπραγος. Κατά την είσοδο στην γενική συνέλευση μοίρασα την ανακοίνωση που ακολουθεί, με στόχο να έρθω σε επαφή με τους αντιπροσώπους και να υπάρχει, και κατά την ψηφοφορία, μια εναλλακτική λύση που να ξεφεύγει από την μέγγενη του δικομματισμού. Η ανακοίνωση, με τίτλο, «ο δικομματισμός βλάπτει σοβαρά την αυτοδιοίκηση», είναι η εξής:

«Σήμερα δεν βρισκόμαστε, στη συνέλευση της ΤΕΔΚ, για να εξυπηρετήσουμε σκοπιμότητες προσώπων και κομματικών μηχανισμών.

Αντίθετα η σημερινή διαδικασία πρέπει να αναβαθμίζει τους αυτοδιοικητικούς μηχανισμούς. Εμείς οι ίδιοι δεν πρέπει να αυτοπεριοριστούμε σε μια δικομματική σύγκρουση εξουσίας, που δυστυχώς για τους εκφραστές της, είναι άνευ (αυτοδιοικητικής) ουσίας.

Επομένως η ΤΕΔΚ, η κορυφαία έκφραση της πρωτοβάθμιας Αυτοδιοίκησης, καλείται να εκφράσει τη συνισταμένη των αγωνιών και των προβλημάτων των τοπικών κοινωνιών και αγνοώντας τον δικομματικό καυγά, να διεκδικήσει λύσεις, να διατυπώσει επεξεργασμένες θέσεις. Θέσεις οι οποίες δεν θα έχουν ως αποδέκτες μόνο τα υψηλότερα κλιμάκια διαμόρφωσης πολιτικών και λήψης αποφάσεων αλλά και τις τοπικές κοινωνίες, που αν δεν τις έχουμε συμμαχητές στο πλευρό μας, η χειραφέτηση της Αυτοδιοίκησης, από διαδικασία δύσκολη και πολυσύνθετη που είναι, θα γίνει εντελώς αδύνατη.

Σήμερα είναι απαραίτητο η ΤΕΔΚ Αιτωλοακαρνανίας, να αρθρώσει μια διαφορετική φωνή.

Μια φωνή συνεργασίας, χωρίς εξαρτήσεις και αποκλεισμούς, με όλους τους φορείς, κοινωνικούς, επαγγελματικούς, διοικητικούς και πολιτικούς που λειτουργούν σε επίπεδο νομού.

Μια φωνή διεκδίκησης με σχεδιασμό έναντι των ανωτέρων κλιμακίων εξουσίας, αλλά και διατύπωσης τεκμηριωμένων προτάσεων και πολιτικών για την οικονομική και κυρίως την κοινωνική ανάπτυξη του νομού δημιουργώντας όφελος για τους οικονομικά ασθενέστερους. Όμως όλα αυτά προϋποθέτουν κοινωνίες αυτοδύναμες σε ιδέες πρωτοβουλίες και στελέχη. Γι αυτό είμαστε αντίθετοι στις λογικές των μηχανισμών, που για να διασφαλίσουν την συνέχεια της παρουσίας τους, αποκλείουν τους ανεπιθύμητους και προωθούν με κάθε μέσο τους ημετέρους, κάνοντας την Τ.Α. φτωχότερη σε ζωντάνια, ιδέες και πολιτικές.

Είναι πλέον καιρός να αντιδράσουμε. Και αυτό αξίζει να γίνει τώρα!!

Για την οικονομική επάρκεια της Τ.Α. αφού είναι απαραίτητο να διασφαλίσουμε τον κοινωνικό της ρόλο. Τα χρήματα που λείπουν από τους Δήμους, λείπουν από τους συμπολίτες μας και τις κοινωνικές τους ανάγκες.

Για να αποκτήσει η Τ.Α. την θέση που της αρμόζει και αυτή είναι μόνο μία. Η πλήρης αυτοδιαχείριση των τοπικών υποθέσεων μακριά από τον ασφυκτικό εναγκαλισμό του κράτους και του «δοτού» περιφερειάρχη. Γιατί η εποχή των εκπτώσεων στην ΑΥΤΟδιοίκηση πρέπει κάποτε να τελειώσει, επιτέλους!!»

Για την ιστορία, το ψηφοδέλτιο του ΠΑΣΟΚ, πήρε 150 ψήφους (10 έδρες), ενώ το ψηφοδέλτιο της ΝΔ, 90 ψήφους (7 έδρες). Υπήρξαν και πέντε σύνεδροι που στήριξαν την υποψηφιότητα του υπογράφοντος. Ενώ τρεις κατέφυγαν στο λευκό και στο άκυρο. Νομίζω ότι αξίζει να προσπαθήσουμε, στο μέλλον, να είμαστε περισσότεροι και πιο οργανωμένοι.

Καρακώστας Κώστας, δημοτικός σύμβουλος Ναυπάκτου.

Ανεξάρτητος υποψήφιος για το δ.σ. της ΤΕΔΚ Αιτωλοακαρνανίας

Οι κουκουλοφόροι δεν κρύβονται πια, δεν μπορούν πια να κρυφτούν βλέποντας τα κεκτημένα τους ν’ απειλούνται. Πέταξαν μακριά μάσκες και κουκούλες, φόρεσαν τα καλά τους, τις γραβάτες και τα κοστούμια τους, κρέμασαν το ταμπελάκι του τηλεδικαστή, κι αποθρασυμένοι μες στα τηλεοπτικά τους παράθυρα, αντί για πέτρες και μολότοφ εκτοξεύουν και ξερνάνε το μίσος τους και την απέχθειά τους προς κάθε κοινωνική ομάδα που τολμά να σηκώσει κεφάλι. Τα ίδια έκαναν με τους δασκάλους, τα ίδια κάνουν τώρα με τους φοιτητές. Καθισμένοι αναπαυτικά στους παχυλούς μισθούς τους, μειδιούν που υπάρχει κόσμος ο οποίος τολμά να ζητά αυξήσεις, που τολμά να ζητά αξιοπρέπεια, που αντιστέκεται στη λαίλαπα του νεοφιλελευθερισμού. Ενίοτε αποσιωπούν ό,τι δεν τους συμφέρει, προβάλλουν μόνο ό,τι μπορεί να σκιάσει και να συκοφαντήσει τους αγώνες των εργαζομένων και των φοιτητών, φιμώνουν τις αντίθετες φωνές, διακόπτουν και λογοκρίνουν ό,τι πάει να δημιουργήσει και την παραμικρή ρωγμή στο σάπιο οικοδόμημα που τους θρέφει και το περιφρουρούν χωρίς αιδώ πια και προσχήματα, φανερώνοντας όμως έτσι, άθελά τους, πόσο πολύ φοβούνται το ξύπνημα των συνειδήσεων.

Μια και είπαμε Ρωγμή, εδώ σ’ αυτή την πόλη, σ’ αυτόν το νομό, φαίνεται πως έχουμε την πολυτέλεια να διαθέτουμε πολλά έντυπα αναλόγου περιεχομένου και ύλης μ’ αυτό που κρατάτε στα χέρια σας και να μην το ξέρουμε, γιατί πώς αλλιώς εξηγείται το γεγονός ένα τέτοιο έντυπο, με τα χίλια κουσούρια του και τα πολλαπλάσια αν θέλετε λάθη του, να τυγχάνει τέτοιας αδιαφορίας και τέτοιας απαξίωσης από αριστερούς με ή χωρίς εισαγωγικά. «Φοβάται» ο κόσμος- ποιοι; οι αριστεροί, οι θεωρητικά πιο προοδευτικοί κι «ανοιχτοί» άνθρωποι αυτού του τόπου- να διακινήσει, να μοιράσει, να γνωρίσει έστω κι ένα φύλλο αυτής της φυλλάδας μην τυχόν και παρεξηγηθεί, μην τυχόν και στιγματισθεί, μην τυχόν και τον κατατάξουν κάπου χωρίς τη θέλησή του, μην τυχόν και εκτεθεί. Αν τέτοιοι άνθρωποι και με τόσα στεγανά θέλουν να εκφράζουν την αριστερά στην Ελλάδα σήμερα, κι αν τέτοιοι άνθρωποι θέλουν να την υπηρετούν, κι αν οι ίδιοι αυτοί άνθρωποι διαλαλούν προς όλες τις κατευθύνσεις πόσο πολύ «κόπτονται» για την ενότητα της αριστεράς, τίποτα δεν είναι τυχαίο. Ούτε ο κατακερματισμός της ούτε κι η αδυναμία να φέρει τον κόσμο κοντά της, που μπορεί τελικά να μην είναι καν αδυναμία αλλά πολύ χειρότερα επιθυμία, προκειμένου έτσι να διατηρούνται κάθε είδους μικρομάγαζα, μικροεξουσίες, μικροαλήθειες και τελικά και μικροαριστερά, μακριά από ευθύνες και με την εύκολη κριτική ανά χείρας.

Ένας κοινωνικός σεισμός πολλών Ρίχτερ τέτοιος που να προκαλέσει ρωγμές στο σύστημα δεν φαίνεται ορατός ούτε με το μικροσκόπιο, κι οι ευκαιρίες δείχνουν να χάνονται, και μάλιστα πολύ εύκολα, η μία μετά την άλλη, με πιο πρόσφατη τον μεγάλο αγώνα των φοιτητών. Όσον αφορά το φυσικό φαινόμενο του σεισμού, απορίας άξιον είναι με πόσο περισσό θράσος οι άρχοντες της τοπικής αυτοδιοίκησης του νομού μας βγαίνουν στα κανάλια να μας συμβουλέψουν πώς να προφυλαχθούμε και τι μέτρα να πάρουμε, ενώ την ίδια στιγμή π.χ. σ’ αυτήν την έρμη πόλη του Αγρινίου δεν έχουν αφήσει σπιθαμή ελεύθερου χώρου προσωρινής διαφυγής των κατοίκων. Για φανταστείτε 80.000 με 100.000 κόσμο στο πάρκο, γιατί πού αλλού θα μπορούσαν να πάνε προσωρινά -κι άντε να βάλουμε και την Αγία Τριάδα-, σε μια στιγμή τέτοιας ανάγκης τι θα μπορούσε να γίνει! Τι θα μπορούσε να γίνει αν όλοι αυτοί οι άνθρωποι, όπως είναι και το πιο φυσιολογικό, επιχειρούσαν ταυτόχρονα να διαφύγουν προς την ύπαιθρο! Τι μποτιλιάρισμα και τι πανικός θα δημιουργούνταν μες στα στενά σοκάκια και τις ελάχιστες εξόδους της μικρής μας πόλης, που εκείνη τη στιγμή θα φάνταζε τεράστια λόγω όλου αυτού του κόσμου που θα ξεχυνόταν ξαφνικά στους δρόμους!

Απλό στη σύλληψή του και σωστά δομημένο το κόλπο με τα γα(δο)μημένα ομόλογα. Τα λαμόγια και τα τομάρια δυστυχώς δεν έχουν χρώμα, είναι υπεράνω ιδεολογιών και πολιτικών, τζογάροντας και τρώγοντας τα χρήματα των εργαζομένων. Έχουν πια τόσο πολύ αποθρασυνθεί που δεν έχουν ούτε το παραμικρό ίχνος ευθιξίας: να δούμε έστω και μία παραίτηση, να δούμε κάποιον ν’ αναλαμβάνει την πολιτική ευθύνη! Απ’ την άλλη, το ΠΑΣΟΚ έχει τόσο ταυτιστεί στη συνείδηση του ελληνικού λαού με τη διαφθορά, που ακόμα και στις δικές του δημοσκοπήσεις βγαίνει δεύτερο και καταϊδρωμένο! Και θα ’ρθουν μετά όλοι αυτοί οι αγύρτες να κάνουν λόγο για κρίση του ασφαλιστικού, για χρήματα που δεν επαρκούν για τις συντάξεις, για αύξηση των ορίων συνταξιοδότησης ώστε να βγούμε από την κρίση αποποιούμενοι παράλληλα οποιαδήποτε ευθύνη.

Πού είναι αυτή την εποχή, και κατά τις πρωινές ώρες, οι μαθητές της τρίτης Λυκείου, οέο; Όσοι δεν σκοτώνονται στους δρόμους κατά τη διάρκεια των πενθήμερων εκδρομών εξαιτίας ασυνείδητων φορτοεκφορτωτών, οδηγών, εργολάβων κλπ. ή δεν πνίγονται σε πισίνες , στην κυριολεξία σε μια κουταλιά νερό, εξαιτίας της εγκληματικής ανευθυνότητας κάποιων ξενοδόχων και της αμέλειας ίσως κάποιων συνοδών καθηγητών, δεν βρίσκονται στο σχολείο τους όπως πολλοί θα θέλαμε να πιστεύουμε. Βρίσκονται στα φροντιστήρια, κι οι φροντιστηριάρχες τρίβουν τα χέρια τους απ’ τη μεγάλη κονόμα. Οι μαθητές έχοντας κρατήσει, καθ’ όλη τη διάρκεια της τελευταίας τους σχολικής χρονιάς, όλες τους τις απουσίες, τέλη Μάρτη-αρχές Απρίλη δεν ξαναπατάνε στο σχολείο, κάνουν το φροντιστήριο σχολείο και μπαίνουν στην τελική ευθεία για την υπέρ πάντων μάχη, τις πανελλαδικές εξετάσεις. Το κακό είναι πως, απ’ ό,τι φαίνεται, αυτό δεν δείχνει ν’ ανησυχεί και να ενοχλεί κανέναν, λες κι είναι κάτι το νομοτελειακό. Ούτε το Υπουργείο Παιδείας ούτε τους καθηγητές ούτε τους γονείς. Οι μόνοι που δεν φέρουν καμία ευθύνη γι’ αυτή την απίστευτη διαπόμπευση της δημόσιας εκπαίδευσης είναι βέβαια οι μαθητές. Μετά για ποια παιδεία έχουμε το δικαίωμα να μιλάμε, για ποια κριτική σκέψη κι ολοκληρωμένες προσωπικότητες!

Τα Sea Diamonds, τελικά, δεν είναι παντοτινά.

Γιάννης Μπαζώρας

ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡIΑΣ ΚΑΙ ΟΙ ΤΡΙΑΚΟΣΙΟΙ

Τον τελευταίο καιρό έχει ξεσπάσει πόλεμος μέσα από τις στήλες των εφημερίδων, και όχι μόνο, για το νέο βιβλίο της ιστορίας που αφορά τους μαθητές της ΣΤ΄ δημοτικού. Οι μεν υποστηρίζουν μια καινούργια αφηγηματική μέθοδο απαλλαγμένη από τους εθνικούς μας μύθους αλλά και αποστασιοποιημένη από τις μεγάλες τραγωδίες μας. Οι δε -οι οποίοι οφείλουμε να ομολογήσουμε πως δεν ανήκουν όλοι σε μια κατηγορία- ορμώμενοι από διαφορετικές αφετηρίες ασκούν δριμεία κριτική και φθάνουν στο σημείο να ζητήσουν την απόσυρση του βιβλίου, κατηγορώντας το ούτε λίγο ούτε πολύ για εσκεμμένη παραποίηση της ιστορίας που σκοπό έχει να διαμορφώσει ελαστική ιστορική συνείδηση στους μελλοντικούς Νεοέλληνες. Στο σημείο τούτο θα ήθελα να συμβάλω και εγώ στο διάλογο αυτό με έναν διαφορετικό τρόπο, παραθέτοντας μια πραγματική συνομιλία ανάμεσα σε δύο εφήβους και τον ιδιοκτήτη γνωστού βιβλιοπωλείου της πόλης μας. Αφορμή για τον παρακάτω διάλογο ήταν η προβολή της τόσο αναμενόμενης και απ' ό,τι αποδείχτηκε και εμπορικά επιτυχημένης αμερικάνικης ταινίας Οι τριακόσιοι, που είναι βασισμένη στο ομώνυμο κόμικ. Ο διάλογος είχε ως εξής:

-Την είδατε την ταινία; ρώτησε ο βιβλιοπώλης τα δύο παιδιά.

-Βέβαια, και μου άρεσε πολύ εκτός από το φινάλε της, απάντησε ο ένας από τους δυο νεαρούς.

-Τι εννοείς; ρώτησε απορημένος ο βιβλιοπώλης.

-Εννοώ ότι δεν έπρεπε να σκοτωθούν από τους Πέρσες οι δικοί μας που ήταν τόσο δυνατοί και τόσο γενναίοι. Ειλικρινά, δεν μπορώ να καταλάβω γιατί το έκλεισε το έργο με αυτό τον τρόπο ο σκηνοθέτης.

Την ίδια στιγμή και πριν καλά-καλά προλάβει ο βιβλιοπώλης μας να χωνέψει αυτό που μόλις άκουσε, ήρθε η τελειωτική κεραμίδα από τον έτερο νεαρό.

-Καλά, είσαι τόσο βλάκας; Γιατί ρε μου είπες το τέλος; Πώς θα πάω τώρα εγώ να δω την ταινία γνωρίζοντας το τι θα συμβεί;

Είμαι απόλυτα πεπεισμένος ότι η περίπτωση των δύο νεαρών δεν αποτελεί εξαίρεση στον κανόνα. Και τα δύο παιδιά διδάχτηκαν ιστορία με το παλιό βιβλίο τόσο στην πρωτοβάθμια όσο και αργότερα στο γυμνάσιο. Οι δυο ώρες την εβδομάδα που τα παιδιά διδάσκονται ιστορία, ανεξάρτητα από το ποιο βιβλίο χρησιμοποιούν, φαίνεται ότι αποτελούν σταγόνα στον ωκεανό μπροστά στην πλημμυρίδα των πληροφοριών που εισπράττουν τα παιδιά από τους τηλεοπτικούς κρουνούς ή ακόμη από το διαδίκτυο.

Η διαμάχη με άλλα λόγια που έχει ξεσπάσει μάλλον αφορά λίγους δημοσιογράφους, διανοούμενους, παπάδες και κάποιους πολιτικούς. Παρ’ όλα αυτά το ζητούμενο είναι κατά την κρίση μου άλλο, και αφορά την καλλιέργεια της κριτικής ικανότητας του μαθητή από το σχολείο και όχι βέβαια μόνο στα ζητήματα της ιστορίας, όπως πολύ εύστοχα έθεσε στο προηγούμενο φύλλο της ρωγμής ο Ερανιστής.

ΣΤΕΛΙΟΣ ΜΕΡΜΙΓΚΗΣ