Δημόσιο Πανεπιστήμιο Α.Ε.

Πάλι χάνεται το δάσος της εκπαίδευσης

του Xάρη Tαμπάκη

chtabakis@sch.gr

Καταντά πλέον εθιμική η προχειρότητα με την οποία αντιμετωπίζονται τα ζητήματα της εκπαίδευσης σ’ αυτόν τον τόπο. Ο λόγος για την προδιαγραφόμενη τροποποίηση του άρθρου 16 του Συντάγματος, το οποίο αφορά στα θέματα της παιδείας, της τέχνης και της επιστήμης.

Χωρίς απαραίτητα να ανήκω σε εκείνους που μάχονται υπέρ της διατήρησης του άρθρου ως έχει, θεωρώ κοροϊδία το γεγονός ότι το θέμα αυτό τίθεται με όρους αγοραίους: η ίδρυση μη κρατικών Πανεπιστημίων από τη μια παρουσιάζεται ως ζήτημα ελεύθερης επιλογής και από την άλλη ως πυροδότης των ανταγωνιστικών αντανακλαστικών που υποτίθεται ότι διαθέτουν εν υπνώσει τα κρατικά Α.Ε.Ι. Επειδή όμως η ελεύθερη επιλογή (ακόμη και ιδιωτικού) Πανεπιστημίου ήδη προσφέρεται ―γι’ αυτό άλλωστε δεν φτιάξαμε την ενιαία αγορά και την παγκοσμιοποίηση;― και τα ανταγωνιστικά αντανακλαστικά των Νομικών Προσώπων Δημοσίου Δικαίου ―που τέτοιας λογής είναι τα ελληνικά Πανεπιστήμια― ακόμη αναζητούνται, υποθέτω ότι η επιλογή της Κυβέρνησης να προωθήσει μάνι-μάνι και χωρίς πολλά-πολλά την τροποποίηση του άρθρου 16, υπαγορεύεται από λόγους που δεν αφορούν και τόσο την εκπαίδευση των Νεοελλήνων.

Περισσότερο πιθανό θεωρώ να προκύπτει από επιβεβλημένα συμφέροντα οικονομικών ομίλων ή από πιέσεις που ασκούνται μέσω κύκλων της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Και γίνομαι έτσι κακεντρεχής διότι οποιαδήποτε τέτοια τροποποίηση, εάν είχε αυτοτελή σκοπό τη βελτίωση της παρεχόμενης εκπαίδευσης, θα συνόδευε την εξαγγελία κάποιας διαδικασίας προκειμένου εντός χρονοδιαγράμματος να συγκεκριμενοποιηθούν προτάσεις για την ενίσχυση του κύρους και της προσφοράς των ελληνικών Πανεπιστημίων σε διεθνές επίπεδο. Κάτι τέτοιο όμως δεν διαφαίνεται. Τι απέδωσε τάχα ο περίφημος «Εθνικός Διάλογος για την Παιδεία»; Εν ύδατι οπές;

Κι όμως, το μεγάλο πρόβλημα του ελληνικού Πανεπιστημίου έγκειται ακριβώς στο γεγονός ότι λειτουργεί περισσότερο ως χώρος πιστοποίησης ή επαγγελματικής κατάρτισης και λιγότερο ―ή και καθόλου― ως ερευνητικός φορέας. Η ποιότητα ωστόσο ενός ακαδημαϊκού ιδρύματος σε διεθνές επίπεδο κρίνεται κυρίως από αυτό το τελευταίο χαρακτηριστικό. Αναρωτιέμαι ποιος ιδιωτικός ακαδημαϊκός φορέας ―και μάλιστα μη κερδοσκοπικός― θα μπορούσε να αποδώσει ερευνητικό έργο διεθνούς εμβέλειας στη χώρα μας; Μάλλον κανείς. Ποια είναι λοιπόν η επαγγελλόμενη αναβάθμιση που πρόκειται να επιφέρει η ίδρυση σχολών από ιδιωτικούς φορείς; Αδυνατώ να διακρίνω.

Εκείνο που μου φαίνεται περισσότερο ορατό είναι η αναγνώριση από το κράτος των πανεπιστημιακών παραρτημάτων που ήδη λειτουργούν, μοιράζοντας τα χρόνια φοίτησης έτσι ώστε εντέλει να χρειαστεί ο φοιτητής να μεταβεί προσκυνητής και στην αλλοδαπή έδρα του Πανεπιστημίου προκειμένου να αποκτήσει το ακριβοπληρωμένο πτυχίο του. Τέτοιας λογής παραρτήματα λειτουργούν στη χώρα μας από χρόνια, σε όλα τα καλά και μη κερδοσκοπικά Ινστιτούτα των Μεγάλων Δυνάμεων, το καθ’ αυτά νόμιμο και ισότιμο πτυχίο που απονέμουν όμως δεν τυγχάνει αναγνώρισης στην ημεδαπή… Ο δρόμος λοιπόν θα στρωθεί οσονούπω και τα συμφέροντά τους θα εξυπηρετηθούν. Από εκεί και ύστερα;

Φοβάμαι ότι το κρατικό Πανεπιστήμιο δεν θα μπορέσει να αλλάξει και πολλά πράγματα στη λειτουργία του, τόσο εξαιτίας των αγκυλώσεων που προκαλούνται από την κακοδαιμονία της γραφειοκρατίας που μαστίζει γενικότερα το ελληνικό Δημόσιο αλλά και εξαιτίας της ελλιπούς χρηματοδότησης. Ας μην ξεχνάμε δε ότι ήδη εκκρεμεί το ζήτημα της αναβάθμισης των Α.Τ.Ε.Ι. και η αντιμετώπισή τους ως ισότιμων ιδρυμάτων. Πώς να γίνει η όποια αναβάθμιση χωρίς γενναία αύξηση των κονδυλίων για την εκπαίδευση; Αντί γι’ αυτό βέβαια, όσο κι αν ο ευτραφής Πρωθυπουργός μοιράζει υπολογιστές, το έργο που τελευταία παρακολουθούμε από τη Νέα Δημοκρατία έχει να κάνει με τη διαρκή συρρίκνωσή τους…

Το γενικότερο συμπέρασμα στο οποίο καταλήγει κανείς είναι ότι, ενώ το εκπαιδευτικό μας σύστημα έχει καταστεί εδώ και είκοσι περίπου χρόνια αντιπαραγωγικό και αναχρονιστικό, οι ηγεσίες των κομμάτων εξουσίας αδιαφορούν να προσφέρουν τις απαραίτητες λύσεις, διαιωνίζοντας τον φαύλο κύκλο της εκπαίδευσης. Προχωρούν με μπαλώματα και ευκαιριακές ρυθμίσεις, οι οποίες εντείνουν τη γενικότερη εντύπωση της ρακοφόρου εκπαίδευσης. Η πεποίθηση αυτή ενισχύεται εσχάτως και από τη σχετική διαφημιστική μπροσούρα που δημοσίευσε στον Τύπο το Πα.Σο.Κ., με τη φωτογραφία του Προέδρου του να δεσπόζει πάνω από 15 παχυλές υποσχέσεις, ατάκτως ερριμμένες.

Κι εμείς, ως άλλοι Αλεξανδρινοί…

για τη Ρωγμή, 15-01-2007